Nguyên nhân đau khớp bàn chân thường gặp & cách điều trị

Đau khớp bàn chân thường xảy ra do vận động quá mức, mang giày chật hoặc do thừa cân – béo phì. Trên thực tế triệu chứng này cũng có thể xảy ra do một số bệnh lý tiềm ẩn như bệnh gout, thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, viêm gân Achilles, viêm khớp phản ứng,…

Các nguyên nhân gây đau khớp bàn chân thường gặp nhất

Đau khớp bàn chân thường xảy ra do khớp và các mô mềm xung quanh bị kích thích và tổn thương. Vì vậy triệu chứng này có thể đi kèm với tình trạng nóng rát, bầm tím và sưng đỏ. Tuy nhiên trong một số trường hợp, triệu chứng đau khớp bàn chân có thể là hệ quả do tổn thương ở một số cơ quan khác.

Dưới đây là một số vấn đề sức khỏe có liên quan đến triệu chứng đau khớp bàn chân, bao gồm:

1. Chấn thương

Chấn thương là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng đau khớp bàn chân. Áp lực từ chấn thương có thể gây tổn thương mô mềm, dây chằng hoặc mô sụn. Khi xảy ra tổn thương, cơ thể thường có xu hướng tập trung bạch cầu tại vị trí này và gây ra hiện tượng sưng viêm.

Với trường hợp chấn thương nhẹ, tình trạng thường thuyên giảm chỉ sau vài ngày. Tuy nhiên nếu nhận thấy vùng khớp đau nhức kèm theo biểu hiện sưng nóng, viêm, đỏ và không thể cử động, bạn nên đến bệnh viện để thực hiện chẩn đoán và điều trị kịp thời.

2. Dây thần kinh bị chèn ép do mang giày chật

Mang giày chật có thể khiến giày ma sát mạnh với mô mềm, gây kích ứng và sưng da. Bên cạnh đó, thói quen này còn khiến dây thần kinh ở chân bị chèn ép và gây ra tình trạng đau nhức.

Ngoài ra dây thần kinh bị chèn ép còn có thể gây ra triệu chứng tê bì các ngón chân và giảm chức năng vận động.

3. Bệnh gout (thống phong)

Bệnh gout là một dạng viêm khớp phổ biến và thường xuất hiện ở nam giới. Bệnh xảy ra khi nồng độ acid uric trong máu cao và gây tích tụ muối urat tại các khớp (chủ yếu là khớp ngón chân cái).

Tuy nhiên so với những dạng viêm khớp khác, cơn đau do bệnh gout thường có mức độ dữ dội và kéo dài liên tục trong nhiều ngày. Bên cạnh đó ở vị trí bị tổn thương, bạn có thể nhận thấy khớp sưng nóng, đỏ và viêm nặng nề.

4. Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là tình trạng tổn thương khớp do rối loạn tự miễn. Bệnh xảy ra khi hệ miễn dịch sản sinh kháng thể tấn công vào các mô sụn khỏe mạnh khiến khớp sưng đau, viêm đỏ và khó khăn khi vận động.

Thông thường, viêm khớp dạng thấp thường ảnh hưởng đến khớp ngón tay. Tuy nhiên trong một số trường hợp tình trạng này cũng có thể xảy ra ở khớp ngón chân và mắt cá chân.

5. Thoái hóa khớp ngón chân

Thoái hóa khớp ngón chân xảy ra khi khớp bị hư hại và tổn thương do quá trình lão hóa. Bệnh đặc trưng bởi tình trạng mô sụn bị bào mòn, đầu xương xuất hiện gai nhỏ và giảm lượng dịch nhầy trong ổ khớp.

Thoái hóa thường xảy ra ở các khớp có mức độ hoạt động lớn như khớp gối, khớp vai hoặc khớp cổ tay. Tuy nhiên tình trạng thoái hóa cũng có thể xảy ra ở ngón chân – đặc biệt là với những người thường xuyên chạy bộ hoặc mang giày cao gót.

6. Thừa cân – béo phì

Những người thừa cân – béo phì thường dễ bị đau nhức xương khớp – đặc biệt những khớp ở phần dưới cơ thể như khớp gối, mắt cá chân và khớp ngón chân. Nguyên nhân là do trọng lượng cơ thể đè nén lên các mô sụn khiến khớp dễ sưng viêm và đau nhức khi vận động.

Hơn nữa, người thừa cân – béo phì còn dễ gặp phải các bệnh lý về xương khớp như tràn dịch khớp gối, thoái hóa khớp, bệnh gout,…

7. Viêm khớp nhiễm khuẩn

Viêm khớp nhiễm khuẩn có thể là nguyên nhân gây đau khớp bàn chân. Loại viêm khớp này xảy ra khi các khớp ngón chân bị tổn thương nhưng không kịp thời phát hiện và điều trị. Ở vị trí bị tổn thương, vi khuẩn có thể phát triển gây sưng đau và tụ mủ ở bên trong ổ khớp.

Bên cạnh đó, bệnh lý này có thể gây ra các triệu chứng toàn thân như ớn lạnh, mệt mỏi, sốt cao, run rẩy, nhức mỏi toàn bộ cơ thể,…

8. Vận động quá mức

Đi lại nhiều, mang vác nặng, chạy bộ,… là các hoạt động đòi hỏi khớp bàn chân và khớp gối phải vận động liên tục. Vận động quá mức khiến các đầu sụn ma sát với nhau, gây kích thích dây chằng, mô mềm xung quanh và làm phát sinh triệu chứng sưng đau.

Đau khớp bàn chân do vận động quá mức thường thuyên giảm sau 3 – 5 ngày nghỉ ngơi và hạn chế vận động. Tuy nhiên nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên, tổn thương ở khớp có thể tiến triển thành viêm khớp, thoái hóa khớp,…

9. Viêm gân Achilles

Viêm gân Achilles xảy ra khi gân Achilles (gân nằm phía sau mắt cá) bị viêm do chơi thể thao. Dấu hiện nhận biết bệnh lý này là sự xuất hiện của cơn đau nhẹ ở phía sau gót chân. Tuy nhiên cơn đau thường có xu hướng nặng nề sau khi di chuyển hoặc mang vác nặng.

Ngoài ra ở những trường hợp tổn thương gân nặng, các triệu chứng như cứng khớp, tê bì,… cũng có thể xảy ra. Trong trường hợp để kéo dài, viêm gân Achilles có thể khiến gân suy yếu và có thể rách khi bị tác động.

10. Viêm khớp vảy nến

Viêm khớp vảy nến là một thể nghiêm trọng của bệnh vảy nến (một bệnh viêm da mãn tính có liên quan đến rối loạn tự miễn). Tương tự như các dạng viêm khớp khác, viêm khớp vảy nến có tiến triển mãn tính và không thể chữa trị hoàn toàn.

Bệnh lý này thường gây tổn thương nhiều khớp ở chi dưới như khớp ngón chân hoặc khớp gối. Viêm khớp vảy nến có tiến triển phức tạp và khó kiểm soát. Vì vậy nếu không tích cực trong việc điều trị và chăm sóc, khớp có thể bị hư hại nặng dẫn đến biến dạng và tàn phế.

11. Viêm khớp phản ứng

Viêm khớp phản ứng là tình trạng sưng đau khớp do nhiễm trùng từ cơ quan khác trong cơ thể như nhiễm trùng ruột, đường tiết niệu hoặc cơ quan sinh dục. Tình trạng này thường xảy ra ở khớp mắt cá chân, khớp ngón chân và đầu gối. Tuy nhiên ở một số trường hợp, hiện tượng viêm cũng có thể ảnh hưởng đến niệu đạo, da và mắt.

Thực chất viêm khớp phản ứng là hệ quả do quá trình ức chế nhiễm trùng của hệ miễn dịch. Bên cạnh tình trạng sưng đau khớp bàn chân, viêm khớp phản ứng có thể gây ra một số ảnh hưởng khác như viêm kết mạc, phát ban da, lở miệng, đau thắt lưng,…

Cách phương pháp điều trị đau khớp bàn chân

Đau khớp bàn chân gây khó khăn trong quá trình vận động và sinh hoạt. Hơn nữa triệu chứng này kéo dài có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ và làm giảm chất lượng cuộc sống. Để làm giảm tình trạng đau khớp bàn chân, bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau và áp dụng một số mẹo điều trị tại nhà.

1. Sử dụng thuốc giảm đau

Thuốc giảm đau được sử dụng nhằm giảm nhanh cơn đau và hiện tượng viêm sưng ở khớp bàn chân. Các loại thuốc bạn có thể sử dụng, bao gồm:

• Acetaminophen: Acetaminophen là thuốc giảm đau được sử dụng phổ biến. Loại thuốc này có tác dụng cải thiện cơn đau nhẹ đến trung bình. Acetaminophen được đánh giá khá an toàn, tuy nhiên những người có vấn đề về gan và thận nên cân nhắc trước khi sử dụng loại thuốc này.
• NSAIDs: NSAIDs là thuốc chống viêm không steroid, có tác dụng giảm viêm và cải thiện cơn đau. Nhóm thuốc này được sử dụng khi cơn đau không có đáp ứng khi sử dụng Acetaminophen. Tuy nhiên NSAID có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết dạ dày, lên cơn đau tim và đột qụy. Vì vậy bạn nên trao đổi trực tiếp với nhân viên y tế trước khi sử dụng thuốc.
• Opioids: Opioids là thuốc giảm đau gây nghiện. Nhóm thuốc này tác động đến hệ thống thần kinh nhằm giảm các cơn đau từ mức độ trung bình đến nặng. Opioids có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm nên chỉ được sử dụng trong những trường hợp cần thiết.
• Gel/ miếng dán giảm đau: Ngoài ra bạn cũng có thể sử dụng gel chứa Ibuprofen hoặc miếng dán chứa Capsaine để làm giảm cơn đau ở khớp bàn chân. So với dạng uống, thuốc giảm đau ở dạng điều trị tại chỗ thường có độ an toàn cao và ít gây ra tác dụng toàn thân.

Trong trường hợp chưa thăm khám bác sĩ, bạn chỉ nên sử dụng các loại thuốc này trong 3 – 5 ngày. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc quá liều lượng và thời gian được đề cập trên bao bì.

2. Áp dụng mẹo điều trị tại nhà

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, bạn có thể áp dụng phối hợp với các mẹo chữa tại nhà nhằm làm giảm cơn đau và hiện tượng sưng viêm ở khớp.

Các mẹo giảm đau khớp bàn chân tại nhà, bao gồm:

• Chườm lạnh: Chườm túi lạnh lên vùng khớp đau nhức từ 10 – 20 phút có thể giảm nhanh triệu chứng sưng viêm và đau nhức. Với những trường hợp nhẹ, chườm lạnh liên tục trong 2 – 3 ngày có thể cải thiện hoàn toàn các triệu chứng ở khớp bàn chân.
• Ngâm chân với nước muối ấm: Mẹo ngâm chân với nước muối ấm có giúp làm dịu vùng khớp đau nhức và tăng cường tuần hoàn máu. Mẹo chữa này thích hợp với những người bị đau chân do vận động mạnh và mang giày chật.
• Xoa bóp: Sử dụng ngón tay xoa bóp nhẹ lên bàn chân có thể tăng cường tuần hoàn máu và làm giảm cơn đau ở cơ quan này. Tuy nhiên với những trường hợp bị chấn thương, bạn chỉ nên xoa bóp nhẹ và hạn chế tác động trực tiếp lên vùng khớp bị tổn thương.

Phòng ngừa tình trạng đau khớp bàn chân

Đau khớp bàn chân có thể gây khó khăn trong quá trình sinh hoạt, vận động và làm việc. Vì vậy sau khi triệu chứng thuyên giảm, bạn nên cải thiện một số thói quen để hạn chế tình trạng tái phát.

Các biện pháp phòng ngừa đau khớp bàn chân, bao gồm:

• Mang giày vừa kích cỡ, sử dụng giày vải hoặc giày có chất liệu mềm.
• Tránh vận động mạnh hoặc chơi các môn thể thao có cường độ mạnh như đá bóng, tennis, chạy bộ,… Thay vào đó nên luyện tập bằng các bộ môn có mức độ vừa phải như đi bộ, cầu lông, bơi lội, yoga,…
• Giảm cân bằng cách luyện tập đều đặn và xây dựng chế độ dinh dưỡng ít chất béo.
• Hạn chế sử dụng rượu bia, đồ uống chứa cồn khác, đồ ăn giàu đạm và dầu mỡ.
• Tăng cường bổ sung chất xơ, vitamin và nước cho cơ thể.

Đau khớp bàn chân – Khi nào cần gặp bác sĩ?

Ngoài các nguyên nhân thường gặp (mang giày chật, vận động quá mức,…), đau khớp bàn chân cũng có thể khởi phát do các bệnh xương khớp tiềm ẩn như bệnh gout, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến, thoái hóa khớp, viêm gân Achilles,… Vì vậy trong một số trường hợp, bạn nên tìm gặp bác sĩ trong thời gian sớm nhất để thực hiện các xét nghiệm cần thiết.

Chủ động gặp bác sĩ khi nhận thấy các dấu hiệu sau;

• Cơn đau ở khớp bàn chân có mức độ dữ dội và kéo dài hơn 3 ngày
• Triệu chứng không có đáp ứng với thuốc giảm đau
• Xung quanh vùng khớp đau nhức có dấu hiệu sưng nóng và ứ mủ
• Người ớn lạnh, sốt cao và buồn nôn
• Đau nhức khắp cơ thể

Các bệnh lý xương khớp thường có tiến triển kéo dài và dễ gây biến chứng nếu không được kiểm soát kịp thời. Vì vậy nếu nghi ngờ tổn thương ở khớp bàn chân khởi phát do các bệnh lý nguy hiểm, bạn nên tìm gặp bác sĩ trong thời gian sớm nhất.

Việc phát hiện và điều trị sớm có thể giúp bạn hạn chế được mức độ ảnh hưởng của bệnh và giảm nguy cơ phát sinh các biến chứng nguy hiểm.

Đau khớp bàn chân là triệu chứng thường gặp và có thể khởi phát do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong trường hợp cơn đau có mức độ nghiêm trọng và kéo dài, bạn nên đến bệnh viện để được can thiệp các biện pháp y tế kịp thời.