Đau thắt lưng ở nam giới – Coi chừng bệnh nguy hiểm!

Hiện tượng đau thắt lưng ở nam giới có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều căn bệnh nguy hiểm như thoát vị đĩa đệm, viêm thận hay viêm tuyến tiền liệt. Tùy theo nguyên nhân gây đau, bệnh nhân có thể được chỉ định dùng thuốc hay điều trị bệnh bằng phẫu thuật. 

Nguyên nhân gây đau thắt lưng ở nam giới

Triệu chứng đau thắt lưng ở nam giới có thể xảy ra do ảnh hưởng của bệnh lý, do hoạt động không đúng cách hoặc do một số nguyên nhân khác. 

 Đau thắt lưng ở nam giới là bệnh gì?

Một số bệnh lý có thể gây ra các cơn đau thắt lưng ở nam giới. Nếu tình trạng này kéo dài, cần đề phòng với các vấn đề sau:

– Các bệnh lý ở đĩa đệm:

• Hư đĩa đệm
• Phình lồi đĩa đệm
• Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng
• Viêm đĩa đệm do vi khuẩn
• Chấn thương đĩa đệm
• Viêm đĩa đệm dạng thấp
• Có khối u trong đĩa đệm
• Vôi hóa đĩa đệm
• Dị tật bẩm sinh ở đĩa đệm

– Đau thắt lưng ở nam giới do các vấn đề ở cột sống:

• Hẹp ống sống
• Dị tất bẩm sinh ở cột sống
• Gai cột sống thắt lưng
• Thóa hóa đốt sống thắt lưng
• Viêm cột sống
• Trượt đốt sống
• Loãng xương
• Viêm cột sống dính khớp
• Viêm khớp cùng chậu…

– Đau thắt lưng ở nam giới do các bệnh lý ngoài cột sống:

• Viêm tuyến tiền liệt
• Bệnh đường tiết niệu: Sỏi thận, nhiễm trùng đường tiết niệu, thận ứ nước, viêm thận, sỏi niệu quản…
• U sau phúc mạc
• Đau thần kinh tọa
• Căng cơ, giãn rách dây chằng

Nguyên nhân gây đau thắt lưng ở nam giới không do bệnh lý

Bên cạnh các vấn đề y tế ở trên, tình trạng đau thắt lưng có thể xảy ra ở đàn ông vì những lý do khác như:

• Bưng bê, khuôn vác vật nặng sai tư thế
• Té ngã hoặc bị tai nạn gây chấn thương cho cột sống thắt lưng hay các mô mềm
• Lao động nặng nhọc, làm việc quá sức
• Các cử động ở thắt lưng lặp lại nhiều lần trong ngày
• Nằm ngủ hoặc ngồi làm việc sai tư thế
• Cúi khom lưng trong một thời gian dài
• Hút thuốc lá

Triệu chứng đau thắt lưng ở nam giới

Cơn đau thắt lưng ở nam giới thường xuất hiện đi kèm với các triệu chứng khác. Cường độ đau có thể nhẹ, chỉ gây khó chịu hoặc có những trường hợp bị đau nghiêm trọng đến mức không vận động được. Triệu chứng đau thắt lưng có thể tấn công phái mạnh một cách đột ngột nhưng cũng có thể xuất hiện một cách từ từ, đến rồi đi hoặc ngày càng trở nên tồi tệ hơn theo thời gian.

Tùy thuộc vào nguồn gốc của cơn đau mà các bệnh nhân có thể trải qua triệu chứng bệnh theo nhiều cách khác nhau. Chẳng hạn như:

• Đau âm ỉ hoặc đau nhức ở thắt lưng
• Có cảm giác đau nhói hoặc bỏng rát bắt đầu xuất hiện ở thắt lưng và có thể di chuyển xuống mặt sau của đùi. Đôi khi cơn đau còn lan đến cẳng chân hoặc bàn chân. Một số trường hợp bị đau còn kèm theo cảm giác tê và ngứa ran
• Có biểu hiện co thắt cơ và căng tức ở thắt lưng và các khu vực khác như xương chậu, hông
• Cơn đau thắt lưng ở nam giới trở nên nặng hơn sau khi ngồi yên một chỗ hàng giờ đồng hồ hoặc đứng quá lâu.
• Người bệnh khó đứng thẳng lưng. Các động tác cúi gập người, chuyển từ đứng sang ngồi hay đi lại cũng gặp nhiều khó khăn.

Các dấu hiệu đau thắt lưng khác ở nam giới cần được chăm sóc y tế khẩn cấp:

• Thắt lưng có biểu hiện đau dữ dội sau khi ngã hoặc bị chấn thương
• Mất kiểm soát ruột hay bàng quang 
• Tê yếu ở vùng chân và háng
•  Sốt
• Cơn đau thắt lưng tăng lên khi ho hoặc khi tiểu tiện
• Nam giới bị đau thắt lưng có tiền sử mắc bệnh ung thư, giảm cân không rõ nguyên nhân hoặc bị suy giảm hệ miễn dịch.

Phân loại đau thắt lưng ở nam giới

Căn cứ vào kiểu khởi phát và thời gian bị đau mà chứng đau thắt lưng ở nam giới được chia thành các loại sau:

• Đau thắt lưng cấp tính: Với dạng này, nam giới thường bị đau thắt lưng một cách đột ngột. Thời gian đau có thể kéo dài trong vài ngày hoặc vài tuần. Đây được xem là một phản ứng bình thường của cơ thể khi nam giới bị chấn thương hoặc có tổn thương ở các mô. Cơn đau thắt lưng sẽ từ từ thuyên giảm khi cơ thể hồi phục.
• Đau thắt lưng bán cấp ở nam giới: Tình trạng đau kéo dài từ 6 tuần tới 3 tháng. Cơn đau thắt lưng bán cấp có tính chất cơ học ( căng cơ, đau khớp) nhưng có khuynh hướng kèo dài. Một số trường hợp thắt lưng bị đau dữ dội làm cản trở đến sinh hoạt, giấc ngủ và khả năng vận động thì nam giới nên nhanh chóng sắp xếp thời gian đi khám và tiến hành điều trị sớm.
• Đau thắt lưng mãn tính: Những cơn đau thắt lưng ở nam giới kéo dài trên 3 tháng thì được xếp vào dạng mãn tính. Dạng bệnh này thường nghiêm trọng. Nếu không đáp ứng được với các phương pháp chữa trị ban đầu thì bệnh nhân cần tiến hành thăm khám, kiểm tra kỹ lưỡng hơn để tìm ra chính xác nguyên nhân bắt nguồn của cơn đau.

Chẩn đoán đau thắt lưng ở nam giới

 Để chẩn đoán đau thắt lưng cho nam giới, bác sĩ có thể bắt đầu bằng việc trao đổi về lịch sử bệnh tật của người bệnh và tiến hành một cuộc kiểm tra thể chất kỹ lưỡng để xác định chính xác vị trí bị đau ở thắt lưng. Qua thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ xem xét những ảnh hưởng của cơn đau thắt lưng tới hệ thống dây thần kinh, phạm vi chuyển động cũng như sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

Nếu triệu chứng đau thắt lưng có biểu hiện kéo dài sau khi đã áp dụng các biện pháp chăm sóc tích cực tại nhà hoặc bị đau nghiêm trọng, suy nhược cơ thể, sốt, mất kiểm soát ruột, giảm cân không chủ đích bác sĩ có thể đề nghị thực hiện thêm các xét nghiệm bổ sung để chẩn đoán nguồn gốc của cơn đau như:

• Chụp X-quang
• Chụp CT
• Chụp cộng hưởng từ MRI
• Siêu âm vùng thắt lưng

Kết quả xét nghiệm hình ảnh có thể cho thấy những sự thay đổi bất thường trong cấu trúc của xương cột sống thắt lưng, đĩa đệm, dây chằng hay các gân ở lưng.

Ngoài ra, một số trường hợp còn được chỉ định kiểm tra mật độ xương, điện cơ (EMG) hoặc tiến hành xét nghiệm dẫn truyền thần kinh nhằm xác định bất cứ vấn đề nào xảy ra với dây thần kinh là nguyên nhân khiến nam giới bị đau thắt lưng.

Cách điều trị đau thắt lưng ở nam giới

Trường hợp cơn đau thắt lưng có tính chất nhẹ, chỉ xuất hiện thoáng qua và không ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như khả năng vận động thì các biện pháp chăm sóc, hỗ trợ điều trị tại nhà có thể được lựa chọn. Ngoài ra, nam giới bị đau thắt lưng có thể cần điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật:

1. Các biện pháp chăm sóc, hỗ trợ điều trị đau thắt lưng ở nam giới tại nhà

Một số mẹo tự nhiên có thể giúp cải thiện cơn đau thắt lưng ở nam giới ở mức độ nhẹ hoặc cơn đau cấp tính do căng cơ, đồng thời hỗ trợ giảm nhẹ các cơn đau thắt lưng mạn có tính chất nghiêm trọng. Dưới đây là một số cách chữa đau thắt lưng cho nam giới tại nhà đang được áp dụng phổ biến:

– Nghỉ ngơi hợp lý:

Cơn đau thắt lưng có thể được cải thiện khi nam giới tránh được các hoạt động cần gắng sức hoặc có thể gây áp lực lên vùng thắt lưng. Trong những ngày bị đau nhiều, bệnh nhân nên sắp xếp công việc để có thêm thời gian nghỉ ngơi. Tuy nhiên, thỉnh thoảng vẫn nên đi lại, vận động nhẹ nhàng. Tránh nằm yên một chỗ quá vài ngày khiến khí huyết kém lưu thông và gây khó khăn cho quá trình hồi phục tổn thương bên trong.

– Tránh các hoạt động làm nặng thêm cơn đau:

Bao gồm:

• Bưng bê vật nặng
• Gập người lên xuống liên tục
• Ngồi trong ô tô hoặc ngồi làm việc trong thời gian dài
• Đứng lâu
• Vặn bẻ lưng một cách đột ngột
• Ngồi khom lưng…

Nam giới đang làm việc văn phòng cũng được khuyến khích nên đứng dậy đi lại, vươn vai, xoay lưng một cách nhẹ nhàng sau mỗi giờ làm việc. Thói quen này sẽ giúp chống co thắt cơ lưng, ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị đau thắt lưng ở nam giới.

– Liệu pháp nhiệt:

Ngâm mình trong bồn nước ấm, sử dụng chai nước nóng hay miếng đệm sưởi chườm vào thắt lưng có thể giúp làm thư giãn các cơ, giảm co thắt và cải thiện lưu thông tuần hoàn máu. Lúc này, tổn thương ở khu vực thắt lưng được cung cấp nhiều chất dinh dưỡng và oxy hơn nên sẽ đẩy nhanh được quá trình chữa lành, phục hồi. Điều này có thể giúp đẩy lùi cơn đau thắt lưng ở nam giới.

Trường hợp bị đau thắt lưng do viêm, chấn thương, bệnh nhân có thể dùng một bọc đá hoặc túi chườm lạnh áp vào bên ngoài vùng bị đau để giảm sưng.

Tuy nhiên, dù chườm nóng hay chườm lạnh cũng cần thực hiện một cách thận trọng. Tránh áp trực tiếp vật chườm lên da gây bỏng nhiệt và làm tổn thương đến các mô.

– Thực hành các bài tập giảm đau thắt lưng:

Một số bài tập đơn giản có thể giúp phục hồi tổn thương và tăng phạm vi chuyển động của cột sống thắt lưng. Bao gồm:

• Bài tập kéo căng:

Bài tập này có tác dụng kéo căng các cơ nằm ở khu vực thắt lưng, mông, hông và hai bên chân của nam giới. Nó giúp làm tăng tính di động của cơ và làm tăng khả năng chịu lực khi phải gánh chịu trọng lực ở phần thân trên, giảm nguy cơ bị đau thắt lưng.

3. Dùng thuốc chữa đau thắt lưng ở nam giới

Các thuốc giảm đau kháng viêm không kê đơn như Acetaminophen, Naproxen, Aspirin có thể giúp giảm đau thắt lưng ở nam giới đối với các cơn đau có cường độ nhẹ. Thuốc được sử dụng theo đường uống kéo dài trong vài ngày. Chúng có thể gây ra một số tác dụng phụ nên không được lạm dụng quá mức.

Các trường hợp đau nhức cơ thắt lưng có thể thoa kem giảm đau để điều trị tại chỗ. Đối với những bệnh nhân bị đau thắt lưng dữ dội hoặc cơn đau có tính chất mãn tính, bác sĩ có thể kê toa một số loại thuốc điều trị khác có tác dụng mạnh hơn.

Nếu các loại thuốc uống và bôi không có tác dụng, bệnh nhân có thể được tiêm thuốc trực tiếp vào lưng. Loại thuốc tiêm được sử dụng thường chứa steroid. Nó tác động trực tiếp vào các dây thần kinh bị kích thích, giảm sưng đau cho người bệnh.

4. Phẫu thuật trị đau thắt lưng ở nam giới

Đối với các trường hợp bị đau thắt lưng kéo dài có biến chứng chèn ép vào rễ thần kinh hoạt làm ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt, khả năng vận động hàng ngày và không đáp ứng được với các phương pháp điều trị bảo tồn thì phẫu thuật là cần thiết.

Bác sĩ sẽ căn cứ vào nguyên nhân gây đau để lựa chọn phương pháp phẫu thuật cho phù hợp. Ca mổ có thể được thực hiện nhằm mục đích điều chỉnh đĩa đệm thoát vị, hợp nhất hai đốt sống với nhau, cắt bỏ gai xương hoặc mở rộng không gian quanh tủy sống…

Phẫu thuật điều trị đau thắt lưng ở nam giới có thể đem đến một số biến chứng ngoài ý muốn như: Nhiễm trùng vết mổ, tổn thương dây thần kinh, mất nhiều máu, đau kéo dài, dị ứng thuốc gây mê,… Sau mổ, bệnh nhân cần có chế độ ăn uống, vận động hợp lý để nhanh hồi phục sức khỏe.

Cách phòng ngừa đau thắt lưng ở nam giới

Một số giải pháp dưới đây có thể giúp nam giới giảm được nguy cơ bị đau thắt lưng:

• Duy trì trọng lượng cơ thể ở mức hợp lý, không để tăng cân quá mức
• Không hút thuốc lá
• Tập thể dục mỗi ngày với các bài tập phù hợp với sức khỏe, thể trạng. Tránh tập thể thao quá sức khiến cho cột sống thắt lưng và các cơ và dây chằng bị tổn thương.
• Uống nhiều nước, tối thiểu là 2 lít/ngày
• Giữ tư thế thẳng lưng khi ngồi làm việc và đứng dậy đi lại vài phút sau mỗi giờ làm việc. Tránh ngồi khom lưng.
• Đảm bảo rằng vị trí làm việc của bạn không góp phần làm bạn bị đau
• Nằm ngủ ở tư thế ngửa hoặc nằm nghiêng. Khi ngủ có thể kê một cái gối mềm dưới thắt lưng và hai đầu gối để cảm thấy dễ chịu hơn.
• Nhờ sự trợ giúp của người khác hoặc dùng đến máy móc hỗ trợ khi nâng vật nặng.
• Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân bằng. Tăng cường rau xanh, hoa quả tươi và các thực phẩm giàu canxi trong bữa ăn để cột sống chắc khỏe, đồng thời tăng khả năng miễn dịch cho cơ thể, giúp phòng ngừa đau thắt lưng ở nam giới hiệu quả hơn.