Bệnh án viêm khớp vai theo y học cổ truyền

Viêm quanh khớp là tình trạng tổn thương phần mềm quanh khớp như giãn cơ, dây chằng, bao khớp,…gây đau nhức và hạn chế khả năng vận động của khớp vai. Trong y học cổ truyền, bệnh được chia thành 3 thể với các triệu chứng và cách điều trị khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh viêm khớp vai theo y học cổ truyền.

Bệnh viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền

Bệnh viêm khớp vai theo y học cổ truyền được gọi là kiên tý, được chia thành 3 thể khác nhau, ở mỗi thể sẽ có các triệu chứng khác nhau.

Viêm quanh khớp vai thể kiên thống

Viêm quanh khớp vai thể kiên thống là thể bệnh khá phổ biến trong Đông y với các triệu chứng đặc trưng như sau:

• Có các cơn đau nhức dữ dội từ vị trí xung quanh khớp vai.
• Ban đầu, các cơn đau chỉ nhói lên khi cơ thể hoạt động mạnh, về sau cơn đau bắt đầu xuất hiện nhiều hơn.
• Người bệnh gặp nhiều khó khăn trong vận động đơn giản như giơ tay lên, vòng ra sau,…
• Cơn đau kéo dài dai dẳng và tăng lên khi thời tiết thay đổi theo hướng lạnh hơn, độ ẩm tăng cao.
• Ngủ kém, mất ngủ vì đau, chất lưỡi hồng, rêu trắng, khi đau nhiều mạch có thể huyền khẩn.

Viêm quanh khớp vai thể kiên ngưng

So với bệnh viêm quanh khớp vai thể kiến thống thì thể kiên ngưng có các triệu chứng nghiêm trọng hơn:

• Khớp vai ít bị đau hoặc là không.
• Khớp như bị đông cứng lại, hầu như không thể làm được các hoạt động như chải đầu, gãi lưng,…
• Nhức mỏi và cử động càng khó khăn khi trời lạnh ẩm.
• Nếu bệnh kéo dài sẽ khiến cơ quanh khớp vai bị teo nhẹ.
• Chất lưỡi hồng, rêu trắng dính nhớt, mạch trầm hoạt.

Viêm quanh khớp vai thể hậu kiên phong

Viêm quanh khớp vai thể hậu kiên phong còn được gọi là thể loạn dưỡng phản xạ chi trên, bệnh trở nên nghiêm trọng khi lan xuống các vùng lân cận trên cánh tay. Đây là một thể đặc biệt gồm viêm quanh khớp vai thể tắc nghẽn và rối loạn thần kinh vận mạch ở bàn tay với các triệu chứng:

• Các cơn đau nhức tiếp diễn, kéo dài gây khó khăn trong vận động chân tay
• Bàn tay và cẳng tay bị phù cứng, bầm tím, lạnh, toàn bộ tay đau nhức suốt cả ngày đêm
• Các cơ bàn tay bị teo rõ rệt, cơ lực giảm, móng tay bị giòn và yếu hơn, rất dễ gãy

Điều trị viêm quanh khớp vai theo y học cổ truyền

Lương y sẽ tiến hành chẩn đoán thể bệnh thông qua các triệu chứng lâm sàn, từ đó đề ra hướng điều trị thích hợp. Dưới đây là phương pháp điều trị tương ứng với từng thể bệnh bạn có thể tham khảo.

Điều trị viêm quanh khớp vai theo thể kiên thống

Phương pháp điều trị: Khu phong, tán hàn, trừ thấp, ôn thông kinh lạc.

Bài thuốc:

• 6g Sinh khương
• 6g Cam thảo
• 8g Quế chi
• 8g Trần bì
• 12g Đại táo
• 12g Phòng phong
• 12g Khương hoạt
• 12g Đương quy
• 12g Khương hoàng xích thược
• 16g Hoàn kỳ

Cách thực hiện: Sắc tất cả các nguyên liệu trên trong 1 thang thuốc để sử dụng hàng ngày, thực hiện liên tục trong vòng 1 tháng.

Xoa bóp, bấm huyệt:

• Thủ thuật: Xát, day, lăn, bóp, vờn, vận động, bấm huyệt Kiên tỉnh, Kiên ngung, Kiên trinh, Thiên tông, Trung phủ, Tý nhu, Cự cốt, Vân môn, A thị.
• Động tác cần làm nhẹ nhàng, không gây đau cho bệnh nhân.

Châm cứu:

• Thủ thuật: Châm tả.
• Huyệt: Kiên tỉnh, Kiên ngung, Kiên trinh, Thiên tông, Trung phủ, Tý nhu, Cự cốt, Vân môn, A thị.
• Có thể thực hiện hào châm, ôn châm, điện châm, nhĩ châm, trường châm… Nhưng điện châm có khả năng giảm đau tốt nhất.

Với bệnh viêm khớp vai thể kiên thống thì điều trị bằng phương pháp châm cứu là chính, xoa bóp là phụ, khi xoa bóp cần phải tiến hành nhẹ nhàng.

Điều trị viêm quanh khớp vai theo thể kiên ngưng

Phương pháp điều trị: Trừ thấp, tán hàn, khu phong, thư cân hoạt lạc

Bài thuốc:

• 8g Khương hoạt
• 8g Phòng phong
• 12g Xích thược
• 12g Nghệ vàng
• 16g Đẳng sâm
• 8g Trần bì
• 8g Xuyên sơn giáp
• 6g Quế chi
• 12g Bạch chỉ
• 6g Sinh khương
• 12g Bạch truật
• 6g Cam thảo

Cách thực hiện: Sắc uống mỗi ngày 1 thang

Châm cứu: 

• Thủ thuật: Châm tả.
• Huyệt: Kiên tỉnh, Kiên ngung, Kiên trinh, Thiên tông, Trung phủ, Tý nhu, Cự cốt, Vân môn, A thị
• Điện châm có khả năng giảm đau tốt nhất.

Xoa bóp:

• Thủ thuật: Xát, day, lăn, bóp, vờn, bấm huyệt, rung, vận động. Trong đó vận động để mở khớp vai là động tác quan trọng nhất. Thực hiện tăng dần cường độ, biên độ vận động khớp vai phù hợp với sức chịu đựng tối đa của người bệnh
• Người bệnh cần phối hợp tập luyện tích cực, kiên trì, nhất là các động tác më khớp sẽ có kết quả tốt.

Điều trị viêm quanh khớp vai theo thể Hậu kiên phong

Phương pháp điều trị: Bổ khí huyết, hoạt huyết tiêu ứ

Bài thuốc: 

• 16g Thục địa
• 10g Đương quy
• 12g Bạch thược
• 10g Đẳng sâm
• 10g Đào nhân
• 10g Hồng hoa
• 16g Xuyên khung
• 16g Hoàng Kỳ

Cách thực hiện: Sắc uống mỗi này một thang

Châm cứu:

• Thủ thuật: Châm bổ
• Huyệt: Kiên tỉnh, Kiên ngung, Kiên trinh, Thiên tông, Trung phủ, Tý nhu, Cự cốt, Vân môn, A thị, Khúc trì, Thủ tam lý, Ngoại quan, Dương trì, Hợp cốc bên đau.

Xoa bóp: 

• Thủ thuật: Xát, day, lăn, bóp, vờn, vận động, bấm huyệt Kiên tỉnh, Kiên ngung, Kiên trinh, Thiên tông, Trung phủ, Tý nhu, Cự cốt, Vân môn, A thị, xoa bóp thêm ở bàn tay.
• Chỉ nên làm sau khi bàn tay hết bầm tím, phù nề để tránh các tổn thương thứ phát như teo cơ, cứng khớp. Người bệnh cần kết hợp tự xoa bóp, tập vận động bàn tay, khớp vai.

Ở bệnh viêm khớp thể hậu kiên phong, phương pháp điều trị chính là xoa bóp, châm cứu chỉ là biện pháp kết hợp, được sử dụng khi đau nhiều.

Cách phòng tránh bệnh viêm khớp vai

• Ưu tiên chăm sóc sụn khớp và xương dưới sụn, giúp xương khoẻ mạnh.
• Hạn chế mang vác vật nặng, các động tác lặp đi lặp lại ở vùng vai và cánh tay.
• Nên có thời gian nghĩ ngơi giữa giờ làm việc hay là chơi thể thao.
• Cung cấp đủ nước và bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
• Thường xuyên luyện tập thể dục để tăng cường sức khoẻ, sức mạnh hệ thống xương khớp.

Trên đây là những thông tin về bệnh viêm khớp vai theo y học cổ truyền, hy vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các triệu chứng và hướng điều trị của bệnh. Từ đó, có thể lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp nhất với tình trạng bệnh của bản thân.