Chữa đau dây thần kinh tọa bằng đông y có hiệu quả?

Chữa đau dây thần kinh tọa bằng đông y được nhiều người bệnh áp dụng vì tác động đến căn nguyên bệnh, giúp cải thiện cơn đau và hạn chế nguy cơ lạm dụng thuốc Tây. Song song với việc áp dụng bài thuốc, cần chủ động phối hợp với lối sống khoa học và lành mạnh để đạt được kết quả tối ưu.

Điều trị đau thần kinh tọa bằng Đông Y – Hiệu quả không?

Đau thần kinh tọa (đau dây thần kinh hông to) là bệnh lý thường gặp ở người béo phì và ít vận động. Thuật ngữ này đề cập đến tình trạng dây thần kinh tọa bị đè nén và gây ra cảm giác đau, tê bì chạy dọc từ thắt lưng, hông, đùi và thậm chí là bắp chân.

Tây y thường điều trị bệnh lý này bằng cách nghỉ ngơi, sử dụng thuốc giảm đau và chống viêm. Tuy nhiên việc dùng thuốc trong thời gian dài có thể gây hại lên cơ quan tiêu hóa và thận, do đó không ít bệnh nhân đã lựa chọn những bài thuốc từ Đông y để kiểm soát biểu hiện và tiến triển của bệnh.

Theo Đông Y, đau thần kinh tọa (tọa cốt phong) là chứng bệnh do tà khí lưu trệ, phong hàn, phong thấp hoặc do huyết mạch ngưng trệ mà thành.

Tọa cốt phong không chỉ gây đau nhức và tê bì mà còn ảnh hưởng đến Thận, Tâm và Tỳ. Vì vậy để giảm triệu chứng của bệnh, cần giải khu phong, thông kinh hoạt lạc, hóa thấp, bồi bổ can thận, ôn trung tán hàn, nâng đỡ nguyên khí,… Chính vì điều trị từ gốc rễ và căn nguyên của bệnh mà những bài thuốc Đông y thường đem lại kết quả kéo dài và hạn chế được nguy cơ phụ thuộc.

Tuy nhiên cách chữa đau thần kinh tọa bằng Đông y thường chậm phát huy tác dụng nên cần áp dụng đều đặn trong thời gian dài. Bên cạnh đó trong giai đoạn cấp của bệnh, nên dùng đồng thời với thuốc giảm đau, nghỉ ngơi và chăm sóc hợp lý.

Bài thuốc chữa đau thần kinh tọa bằng Đông Y

Đông y chia tọa cốt phong thành 3 thể bệnh thường gặp nhất. Bạn nên xem xét biểu hiện lâm sàng để xác định thể bệnh và áp dụng bài thuốc điều trị tương ứng.

1. Bài thuốc trị đau thần kinh tọa thể huyết ứ

Thể huyết ứ thường gặp ở người ngồi lâu và ngồi sai tư thế khiến huyết mạch bị đè nén, ngưng trệ và dẫn đến tình trạng ứ huyết. Triệu chứng đặc trưng của thể bệnh này là triệu chứng đau lưng dưới và mông, mức độ tăng lên khi đi lại, ho và vận động mạnh.

Bài thuốc 1: Tác dụng bồi bổ can thận, hóa ứ, hoạt huyết, trừ phong, an thần, chỉ thống và thông khí,

• Chuẩn bị: Kinh giới 12g, phòng phong 10g, chích cam thảo 12g, thạch xương bồ 16g, củ đinh lăng (sao thơm) 16g, cẩu tích 12g, trinh nữ 20g, hắc táo nhân 16g, trần bì 10g, đan sâm 16g, nam tục đoạn 20g, ngũ gia bì 16g, bạch linh 10g, ngải diệp 20g và quế chi 10g.
• Thực hiện: Đem các vị thuốc sắc lấy nước uống, chia thành 3 lần uống và dùng hết trong ngày.

Bài thuốc 2: Tác dụng thư giãn gân cơ, giảm đau và cải thiện chức năng vận động.

• Chuẩn bị: Bưởi bung 16g, tang chi 12g, tần giao 10g, đan sâm 20g, kê huyết đằng 20g, trần bì 10g, ích mẫu 20g, hương phụ (chế) 12g, xuyên khung 12g, thổ phục linh 20g, đỗ trọng 10g.
• Thực hiện: Ngày sắc 1 thang, đem sắc 3 lần và chia thành 3 lần uống.

Bài thuốc 3: Tác dụng chỉ thống, khứ ứ, hoạt huyết và thông kinh mạch.

• Chuẩn bị: Hồng hoa 8g, sinh địa 12g, quy vĩ 12g, trần bì 8g, xuyên khung 12g, uất kim 8g, đan sâm 12g, cam thảo 6g, kê huyết đằng 10g, xích thược 12g, ngưu tất 12g, đào nhân 8g.
• Thực hiện: Sắc uống ngày dùng 1 thang.

Với người bị tọa cốt phong ở thể huyết ứ, nên phối hợp bài thuốc với các động tác luyện tập giúp kéo giãn cột sống. Đồng thời cần hạn chế ngồi quá nhiều và điều chỉnh những tư thế sai lệch.

2. Bài thuốc Đông y trị đau thần kinh tọa thể phong thấp

Tọa cốt phong ở thể phong thấp không chỉ gây ra các triệu chứng ở xương khớp (đau khi di chuyển, cơn đau chạy dọc từ mông xuống đùi) mà còn khiến cơ thể suy nhược, teo cơ, ăn uống kém, khí huyết đều hư. Bệnh thường bùng phát theo từng giai đoạn và dễ tái phát khi có điều kiện thích hợp.

Bài thuốc 1: Tác dụng bồi bổ sức khỏe, trừ phong thấp và hoạt huyết.

• Chuẩn bị: Chích cam thảo 12g, ngải diệp 20g, quế chi 10g, cẩu tích 12g, bạch thược 12g, nam tục đoạn 20g, thục địa 12g, rễ bưởi bung 16g, đương quy 12g, thiên niên kiện 10g, xuyên khung 10g, phòng phong 10g, rễ lá lốt 10g, trinh nữ 20g, kinh giới 16g và rễ cúc tần 16g.
• Thực hiện: Đem sắc uống, ngày dùng 1 thang. Nên sắc 3 lần và chia thành 3 lần uống.

Bài thuốc 2: Tác dụng thông kinh hoạt lạc, dưỡng huyết và trừ phong.

• Chuẩn bị: Hoàng kỳ 12g, độc hoạt 12g, xuyên khung 10g, rễ cúc tần 12g, kinh giới 16g, tần giao 10g, rễ cỏ xước 12g, hà thủ ô (chế) 12g, thục địa 12g, tế tân 12g, đương quy 12g.
• Thực hiện: Sắc dược liệu 3 lần, dùng 3 lần. Ngày chỉ sắc 1 thang thuốc.

Bài thuốc 3: Tác dụng thông lạc, sơ phong, giải độc và thanh nhiệt.

• Chuẩn bị: Hoàng bá 10g, liên kiều 10g, tri mẫu 15g, đơn bì 10g, phòng kỷ 6g, nhẫn đông đằng 10g, thạch cao 20g, xích thược 15g, uy linh tiên 15g, quế chi 6g và tang chi 6g.
• Thực hiện: Sắc uống, đem chia thành 2 lần và dùng hết trong ngày.

Bệnh nhân tọa cốt phong thể phong thấp cần vận động hợp lý, tránh lao động nặng nhọc. Đồng thời nên ăn uống đầy đủ để bồi bổ sức khỏe và tránh suy nhược.

3. Bài thuốc trị đau thần kinh tọa thể hàn thấp

Thể hàn thấp là thể bệnh hình thành do khí hàn xâm nhập khiến khí huyết và gân xương ứ trệ. Thể bệnh này thường gây đau nhức vùng thắt lưng chạy dọc xuống đùi, cơn đau đi kèm cảm giác tê bì và thường đau nhiều về đêm.

Ngoài ra tọa cốt phong ở thể hàn thấp còn khiến chân tay lạnh, đau nhức, khó cử động – nhất là khi thời tiết lạnh và độ ẩm cao.

Bài thuốc 1: Tác dụng bổ thần kinh, trừ phong hàn và tăng cường lưu thông khí huyết.

• Chuẩn bị: Nam tục đoạn 20g, ngải diệp khô 16g, thạch xương bồ 16g, rễ cúc tần 12g, tang ký sinh 16g, trinh nữ 20g, cẩu tích 12g, kinh giới 16g, quế chi 10g, đậu đen sao thơm 24g, đỗ trọng 10g, thiên niên kiện 10g, chích cam thảo 10g.
• Thực hiện: Sắc dược liệu 3 lần, uống 3 lần. Ngày dùng 1 thang đều đặn cho đến khi khỏi bệnh.

Bài thuốc 2: Tác dụng thông kinh hoạt lạc, trừ phong thấp, giảm đau, tán hàn, khu phong.

• Chuẩn bị: Cốt toái bổ 12g, thổ phục linh 20g, tần giao 10g, thiên niên kiện 10g, tục đoạn 12g, cố chỉ 10g, quế chi 10g, ngưu tất 12g, ngải diệp 16g.
• Thực hiện: Dùng các vị sắc 3 lần, uống 3 lần. Ngày dùng 1 thang.

Bài thuốc 3: Tác dụng hành khí, tán hàn, hoạt huyết và sơ phong.

• Chuẩn bị: Bạch thược, thục địa, đảng sâm, đại táo, phục linh, ngưu tất, đương quy, tang ký sinh và phục linh mỗi vị 12g, quế chi và tế tân mỗi vị 6g, cam thảo, phòng phong và đỗ trọng mỗi vị 8g, độc hoạt 12g.
• Thực hiện: Đem các vị sắc lấy nước uống.

Để giảm triệu chứng của tọa cốt phong thể hàn thấp, nên giữ ấm cơ thể khi trời chuyển lạnh. Đồng thời áp dụng đồng thời với các bài thuốc đắp để làm ấm khớp (ngải cứu rang muối, gừng giã nát, ngâm nước sắc lá trầu không,…).

Những lưu ý khi chữa đau thần kinh tọa bằng đông y

Các bài thuốc từ Đông y có thể cải thiện triệu chứng của bệnh đau thần kinh tọa và giảm thiểu nguy cơ phụ thuộc thuốc giảm đau. Tuy nhiên khi áp dụng cách chữa này, bạn nên lưu ý những điều sau đây:

• Bài thuốc từ Đông y có tác dụng chậm và chỉ có khả năng hỗ trợ điều trị. Vì vậy cần phối hợp bài thuốc với thói quen sinh hoạt, dinh dưỡng và luyện tập hợp lý. Đồng thời nên sử dụng thuốc trong những trường hợp cần thiết.
• Không dùng bài thuốc chữa đau thần kinh tọa cho phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ.
• Một số bài thuốc có thể không đem lại cải thiện lâm sàng vì hiệu quả phụ thuộc chủ yếu vào cơ địa của từng bệnh nhân. Trong trường hợp này, bạn nên ngưng áp dụng và trao đổi với thầy thuốc để được gia thêm dược liệu.
• Hiện nay có rất nhiều bài thuốc chữa đau thần kinh tọa được lưu truyền trong dân gian. Tuy nhiên một số bài thuốc chưa được chứng minh về cải thiện lâm sàng và độ an toàn, vì vậy bạn chỉ nên áp dụng khi đã tham vấn y khoa.
• Trong trường hợp triệu chứng lâm sàng không rõ ràng, nên gặp trực tiếp thầy thuốc để được bắt mạch, thăm khám và hướng dẫn bài thuốc phù hợp.
• Nếu đau nhiều, có thể phối hợp với châm cứu và bấm huyệt để thông kinh lạc và giảm đau nhức.

Chữa đau dây thần kinh tọa bằng Đông y có thể tác động đến căn nguyên, giúp kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa tiến triển của bệnh. Để đạt được kết quả tối ưu, bạn nên phối hợp đồng thời với chế độ ăn uống, sinh hoạt và luyện tập điều độ.