Rau củ khởi

Rau củ khởi là dược liệu có tính bình, vị ngọt, chủ trị suy yếu cân gốt, đau lưng, giảm thị lực, tiểu đường. Dưới đây là đặc điểm, tác dụng và cách sử dụng cây thuốc chữa bệnh.

• Tên gọi khác: Cây khủ khởi, cây rau khỉ, cây rau khởi
• Tên gọi khoa học: Lycium ruthenicum Murray Mill
• Họ: Cà

Mô tả về rau củ khởi

+ Đặc điểm thực vật

Rau củ khởi là thực vật thân nhỏ, phân nhánh. Lá cây màu xanh, mọc so le trên các cành nhỏ, đầu lá nhọn, có cuống ngắn. Cây thường được người dân trồng làm hàng rào, đồng thời thu hái đọt non và lá để nấu canh hay chế biến thành các món ăn bài thuốc chữa bệnh.

+ Phân bố

Ở nước ta, rau củ khởi được trồng chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc. Đây được xem là loại rau đặc sản của các tỉnh Sa Pa, Lào Cai.

+ Thu hái:

Lá cây có thể thu hái quanh năm. Dược liệu được đem về rửa sạch và thường dùng ngay ở dạng tươi.

+ Thành phần hóa học

Trong lá rau củ khởi chứa các thành phần gồm:

• Nước
• Protein
• Glucid
• Chất xơ, tro
• Caroten
• Vitamin C,…

Vị thuốc rau củ khởi

+ Tính vị

• Tính bình
• Vị ngọt

+ Quy kinh

Món ăn bài thuốc chữa bệnh có rau củ khởi

1. Điều trị gân cốt suy yếu

• Chẩn bị nguyên liệu gồm 10 gram rau củ khởi tươi, 1 lạng thịt trâu
• Rau nhặt và rửa vài lần nước cho sạch. Thịt trâu băm nhuyễn
• Bỏ cả hai vào nấu thành canh rồi nêm nếm cho vừa miệng
• Thường xuyên sử dụng món ăn này giúp gân cốt chắc khỏe hơn.

• Chuẩn bị 1/2 bát gạo tẻ, 100 gram rau củ khởi
• Gạo vo sạch, bảo vào nồi nấu chín nhừ thành cháo
• Rau củ khởi rửa sạch, thái nhỏ rồi cho vào nồi cháo
• Nêm nếm gia vị, chia ăn 1 – 2 lần trong ngày cho hết

• Chuẩn bị 100 gram rau củ khởi tươi và 100 gram thịt dê
• Thịt dê rửa sạch, thái miếng vừa ăn, tẩm ướp gia vị và để trong 15 phút cho ngấm
• Xào thịt chín rồi bỏ rau vào xào chung
• Sử dụng món ăn này vào bửa trưa trong vài ngày liên tục

*Lưu ý: Thịt dê có tính nóng. Người hỏa vượng chỉ nên dùng khoảng 60 – 70 gram thịt dê để chế biến món ăn.

4. Bài thuốc bổ hư, giải nhiệt, ích tinh, cải thiện thị lực

Dùng cho các trường hợp bị bệnh tiểu đường, sốt do suy nhược, quáng gà hoặc thường xuyên bị hoa mắt, chóng mặt.

• Chuẩn bị 50 gram gạo nếp, 100 gram lá củ khởi và một ít đường cát trắng
• Rau củ khởi sau khi rửa sạch bỏ vào trong ấm nấu với 300ml nước cho cạn còn 200ml. Vớt bỏ bã
• Tiếp tục cho gạo nếp vào nồi nước rau nấu cho gạo chín nhừ thành cháo
• Chia làm 2 lần dùng vào buổi sáng và buổi tối. Nên ăn khi cháo còn nóng.

5. Bài thuốc điều trị chứng miệng khô khát, háo nước

• Chuẩn bị 100 gram thịt bò và 100 gram rau củ khởi
• Thịt bò bằm nhỏ đem nấu với rau thành canh
• Ăn liên tục vài ngày các triệu chứng trên sẽ được cải thiện đáng kể

6. Điều trị chứng “trường bế” cho các trường hợp bị nhiệt độc tích tụ, tắc nghẽn ruột, đại tiểu tiện không thông

• Dùng 1 nắm rau khởi tươi đem rửa sạch, cẩn thận ngâm với nước muối pha loãng
• Vớt rau ra rổ, để ráo nước
• Dùng ăn sống hoặc nấu canh chung với cá mòi trong vài ngày liên tục

7. Bài thuốc bổ thận, tráng dương, mạnh gân cốt, trừ phong, làm mắt sáng, trị quáng gà, váng đầu

• Dùng cật lợn sơ chế sạch sẽ, bỏ màng, thái miếng mỏng, đem trộn chung với một ít bột đậu ướt
• Đun sôi 500ml nước rồi bỏ cật lợn vào luộc
• Đun sôi trở lại, bỏ rau củ khởi vào
• Nêm thêm ít xì dầu, muối, hạt nêm cho vừa miệng, dùng làm canh trong bữa ăn

8. Trị hư nhược, suy giảm thị lực, ra nhiều khí hư màu trắng hoặc vàng, tỳ thận bất túc

• Dùng 200 gram lá rau củ khởi non và 1 quả trứng gà ta
• Rửa sạch rau, thái nhuyễn, đập trứng gà vào đảo đều
• Dùng dầu cải xào chín hỗn hợp trên lửa lớn 
• Ăn mỗi ngày 1 lần khi đói bụng 
• Dùng trong 10 ngày liên tục

9. Điều trị bệnh tiểu đường do can âm hư, giảm thị lực, căng thẳng, dễ cáu gắt, ngủ hay mơ, khát nước, cơ thể gầy yếu

• Chuẩn bị 60 gram cà rốt, 60 gram câu khởi, 100 gram thịt trai
• Cà rốt gọt vỏ, thái miếng vừa an đem ninh chung với thịt trai trong 1 tiếng
• Thêm rau củ khởi vài nấu thêm 10 phút nữa
• Nêm nếm gia vị, dọn ăn kèm với cơm.