Viêm cuống dạ dày: Nguyên nhân và phương pháp điều trị

Viêm cuống dạ dày là hiện tượng viêm cấp tính hoặc mãn tính khiến cho lớp lót bên trong lòng cuống dạ dày bị tổn thương. Nguyên nhân gây bệnh có thể liên quan đến vi khuẩn HP hoặc do lối sống thiếu khoa học, sử dụng thuốc tây bừa bãi. Dùng thuốc do bác sĩ kê đơn có thể giúp điều trị hiệu quả cho hầu hết các trường hợp mắc bệnh.

Viêm cuống dạ dày là gì?

Viêm cuống dạ dày ( còn gọi là viêm cuống bao tử ) là tình trạng tổn thương, viêm nhiễm ở lớp mạc cuống dạ dày. Bộ phận này trí nằm dưới thượng vị và thực quản. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng cho cơ thể.

Tùy theo mức độ nghiêm trọng của bệnh mà viêm cuống dạ dày được chia thành 2 dạng như sau:

• Viêm cuống dạ dày cấp tính: Bệnh xảy ra một cách đột ngột với biểu hiện đặc trưng là tình trạng xói mòn ở niêm mạc cuống bao tử. Ở giai đoạn này, việc điều trị khá dễ dàng và bệnh có thể khỏi sau một thời gian.
• Viêm cuống dạ dày mãn tính: Do không được chữa trị triệt để và đúng cách trong giai đoạn cấp tính, tổn thương viêm ở cuống dạ dày sẽ tái đi tái lại nhiều lần và trở thành một căn bệnh mãn tính có thể kéo dài trong suốt cuộc đời của bệnh nhân.

Cuống dạ dày bị viêm có thể ảnh hưởng lớn đến chức năng tiêu hóa và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Chính vì vậy, bệnh cần sớm được nhận biết và điều trị triệt để. Việc tìm ra nguyên nhân gây viêm cuống bao tử cũng chính là một trong những chìa khóa quan trọng góp phần rút ngắn thời gian chữa trị cho bệnh nhân.

Nguyên nhân gây viêm cuống dạ dày

Bệnh viêm cuống bao tử xảy ra khi lớp màng nhày bảo vệ bên trong bị phá vỡ, tạo điều kiện cho axit dạ dày tác động trực tiếp vào niêm mạc dẫn đến sói mòn và bị viêm nhiễm. Tình trạng này có thể được gây ra bởi những nguyên nhân sau:

• Nhiễm khuẩn Hp: Vi khuẩn HP tồn tại trong niêm mạc dạ dày mà không bị ảnh hưởng bởi axit. Chúng phát triển mạnh sẽ gây kích ứng niêm mạc cuống bao tử và khiến cho bộ phận này dễ bị tổn thương khi bị axit trong dạ dày tác động.
• Tác dụng phụ của thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Lạm dụng các thuốc NSAID quá mức có thể gây hại đến nhiều cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả cuống dạ dày. Các thuốc này bao gồm Aspirin, Naproxen hay Ibuprofen…
• Chế độ ăn uống không hợp lý: Uống nhiều bia rượu, thói quen ăn đồ cay nóng, nhịn ăn sáng, thường xuyên để bụng bị đói. Ngoài ra một số thói quen như ăn quá khuya, nhai nuốt vội vàng còn làm tăng gánh nặng tiêu hóa ở cuống dạ dày và khiến cho bộ phận này bị tổn thương.
• Stress: Căng thẳng quá mức sẽ gây ức chế hoạt động của các dây thần kinh trung ương chỉ huy hoạt động ở cuống dạ dày. Tình trạng này không chỉ gây đau cuống dạ dày mà còn làm tăng nguy cơ bị viêm loét.
• Hút thuốc lá: Đây là thủ phạm gây bệnh viêm cuống dạ dày hàng đầu ở nam giới. Thậm chí những người hút thuốc lá nhiều năm còn có nguy cơ phải đối mặt với bệnh ung thư dạ dày.
• Nhiễm nấm hoặc ký sinh trùng: Ăn uống không hợp vệ sinh, dùng đồ ôi thiu, sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm… có thể khiến cuống dạ dày bị nhiễm nấm hoặc ký sinh trùng. Chúng tấn công vào hàng rào bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày và gây viêm.
• Do bệnh tật: Bệnh viêm cuống bao tử phát triển thứ phát do ảnh hưởng của các bệnh lý như hội chứng Zollinger-Ellison, thiếu máu ác tính, trào ngược dịch mật, thiếu máu cục bộ dạ dày.
• Mang thai: Tử cung và thai nhi phát triển gây chèn ép lên khoang bụng nói chung và cuống dạ dày nói riêng. Tình trạng này kéo dài khiến cho niêm mạc cuống bao tử dễ tổn thương, viêm nhiễm khi bị các tác nhân gây bệnh tấn công.
• Béo phì: Mặc dù không trực tiếp gây bệnh nhưng cân nặng dư thừa quá mức ở người bị béo phì có thể gây áp lực cho cuống bao tử và làm tăng nguy cơ phát triển thành viêm.

Triệu chứng bệnh viêm cuống dạ dày

Bệnh viêm cuống bao tử phát triển một cách âm ỉ và thường không gây ra các triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Ở giai đoạn tiến triển, khi tổn thương viêm đã nặng hơn, bệnh có thể gây ra nhiều biểu hiện khó chịu như:

• Đau thượng vị

Đây là một trong những triệu chứng đầu tiên của bệnh mà bất cứ bệnh nhân nào cũng gặp phải. Cơn đau có thể chỉ âm ỉ hoặc dữ dội nhưng cũng có khi đau quặn từng cơn tùy theo mức độ viêm. Cường độ đau tăng nặng hơn sau khi bạn ăn no hoặc để bụng quá đói. 

Viêm cuống dạ dày cũng có thể gây đau thượng vị vào lúc nửa đêm và sáng. Đôi khi cơn đau còn lan ra cả sau lưng khiến người bệnh hết sức khó chịu.

• Ợ chua, nóng rát khi vực thượng vị và cổ họng

Triệu chứng này xảy ra khi axit trong cuống bao tử được sản xuất ra nhiều. Chất này có thể trào ngược lên trên dạ dày khiến người bệnh thường xuyên bị ợ chua, nếm thấy vị chua trong miệng.

Ngoài ra, axit còn có thể tác động đến niêm mạc dạ dày và cổ họng gây cảm giác nóng rát, khó chịu. Chính vì vậy mà người bị viêm cuống bao tử thường hay bị viêm họng.

Bệnh viêm cuống bao tử có nguy hiểm không?

Bệnh viêm cuống dạ dày nếu được điều trị đúng cách sẽ không gây nguy hiểm cho sức khỏe. Tuy nhiên, nhiều người chủ quan không chú trọng tìm cách chữa trị bệnh từ sớm khiến cho bệnh kéo dài dai dẳng và ngày càng phát triển nặng hơn. Lúc này, người bệnh có nguy cơ phải đối mặt với nhiều biến chứng như:

• Viêm loét cuống dạ dày
• Xuất huyết cuống dạ dày
• Thủng cuống dạ dày
• Ung thư dạ dày

Chính vì vậy, chúng tôi khuyên bạn nên nhanh chóng đi khám ngay khi có các triệu chứng nghi ngờ bệnh để được chuẩn đoán và điều trị dứt điểm càng sớm càng tốt.

Phương pháp chẩn đoán bệnh viêm cuống dạ dày

Để chẩn đoán bệnh viêm cuống dạ dày, trước tiên bác sĩ sẽ hỏi thăm về lịch sử y tế của bạn và ghi nhận các triệu chứng đang gặp phải, thời gian bắt đầu xuất hiện các triệu chứng cũng như mức độ nghiêm trọng của chúng.

Cùng với đó, các xét nghiệm sau có thể được thực hiện:

• Test hơi thở, xét nghiệm máu hoặc phân: Để loại trừ nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn HP gây ra.
• Chụp X-quang: Bệnh nhân được nuốt barium – một chất lỏng màu trắng trước khi chụp X-quang. Khi vào trong, chất này bao phủ toàn bộ đường tiêu hóa trên cho phép bác sĩ dễ dàng phát hiện ra những tổn thương ở cuống bao tử trên phim chụp X-quang.
• Nội soi dạ dày: Một ống nội soi mỏng, mềm, có chiều dài linh hoạt sẽ được đưa từ miệng vào trong dạ dày. Camera gắn ở đầu ống nội soi sẽ giúp bác sĩ quan sát được những vết loét, dấu vết của chảy máu hay sự bất thường trong các mô ở cuống dạ dày.
• Sinh thiết: Một mẫu mô ở niêm mạc cuống dạ dày được lấy ra và phân tích trong phòng thí nghiệm nhằm loại trừ khả năng bị ung thư dạ dày.

Cách chữa bệnh viêm cuống dạ dày

Phương pháp điều trị bệnh viêm cuống dạ dày sẽ được lựa chọn tùy theo nguyên nhân gây bệnh và mức độ viêm của từng cá nhân. Hầu hết các trường hợp, tổn thương viêm có thể được chữa lành nhờ đơn thuốc của bác sĩ. Tuy nhiên một số ít trường hợp phải điều trị ngoại khoa bằng phẫu thuật.

Điều quan trọng là tình trạng viêm càng nhẹ thì việc điều trị càng dễ dàng và nhanh cho kết quả. Thảo luận với bác sĩ để được tư vấn một phác đồ điều trị toàn diện phù hợp nhất, bao gồm cả những vấn đề liên quan đến chế độ ăn uống sinh hoạt để thúc đẩy quá trình lành bệnh. Nếu bệnh viêm cuống dạ dày gây biến chứng chảy máu, bạn có thể được yêu cầu nhập viện để bác sĩ theo dõi, điều trị tích cực và truyền máu nếu cần thiết.

Những sự lựa chọn trong điều trị bệnh viêm cuống dạ dày bao gồm:

1. Dùng thuốc trị viêm cuống dạ dày do bác sĩ kê đơn

Nếu vi khuẩn HP được tìm thấy trong dạ dày thông qua mẫu xét nghiệm, bạn cần được điều trị bằng phác đồ kháng sinh kết hợp với thuốc ức chế bơm proton (PPI) . Chúng hoạt động bằng cách ức chế ngăn không cho các tế bào dạ dày sản xuất ra nhiều axit, đồng thời làm suy yếu và tiêu diệt vi khuẩn HP.

Ngoài ra, một số loại thuốc tân dược khác cũng có thể được bác sĩ chỉ định trong đơn thuốc điều trị của bệnh nhân bị viêm cuống dạ dày. Chẳng hạn như:

• Thuốc kháng histamin H2: Còn được gọi là thuốc chẹn thụ thể H2. Nhóm thuốc này cũng có tác dụng ngăn chặn sản xuất axit dạ dày.
• Thuốc Bismuth: Loại thuốc này có tác dụng bảo vệ tế bào ở cuống và toàn bộ dạ dày. Thuốc thường được kết hợp với kháng sinh, PPI và thuốc chẹn thụ thể H2 trong phác đồ tiêu diệt vi khuẩn HP.
• Men vi sinh: Các chế phẩm men vi sinh giúp bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột, tăng cường khả năng tiêu hóa và làm giảm các dấu hiệu khó chịu như đau thượng vị, ăn lâu tiêu, chướng bụng, đầy hơi…

Các triệu chứng bệnh viêm cuống dạ dày có thể được cải thiện nhanh chóng sau khi dùng thuốc. Mặc dù vậy, bạn vẫn nên tiếp tục duy trì điều trị theo phác đồ của bác sĩ. Không tự ý ngưng thuốc, tăng bớt liều hoặc tùy tiện mua thuốc về uống mà không thông qua ý kiến bác sĩ bởi những hành động này có thể khiến bạn có nguy cơ phải đối mặt với nhiều phản ứng phụ do thuốc gây ra.

Các tác dụng phụ của thể gặp của thuốc chữa viêm cuống dạ dày bao gồm: 

• Tiêu chảy
• Buồn nôn
• Nhức đầu
• Chóng mặt
• Chán ăn
• Nóng trong
• Nổi mẩn…

Những tác dụng phụ trên thường chỉ xuất hiện một cách tạm thời. Nếu trong quá trình dùng thuốc, bạn gặp phải bất cứ tác dụng phụ nào nghiêm trọng, hãy thông báo để bác sĩ cân nhắc thay đổi loại thuốc khác an toàn hơn cho bạn.

>>Tham khảo thêm: Các loại thuốc trị hp dạ dày – giúp tiêu diệt tận gốc

2. Phẫu thuật điều trị bệnh viêm cuống dạ dày

Hiếm khi một bệnh nhân bị viêm cuống bao tử phải tiến hành phẫu thuật. Phương pháp này là sự lựa chọn sau cùng cho các trường hợp sau:

• Tình trạng viêm tiếp tục tái phát nhiều lần trong năm
• Khu vực tổn thương chảy máu nhiều ( xuất huyết bao tử ) hoặc bị thủng dạ dày
• Thức ăn gặp khó khăn khi đi qua dạ dày xuống ruột non

Các phương pháp phẫu thuật có thể được thực hiện bao gồm:

• Cắt bỏ toàn bộ tổn thương viêm loét
• Lấy những mô khỏe mạnh từ một phần khác trong dạ dày vá vào vị trí viêm loét
• Buộc thắt động mạch nơi chảy máu
• Cắt một phần hoặc toàn bộ dạ dày

Hiện nay, bệnh nhân chủ yếu được phẫu thuật chữa viêm cuống dạ dày bằng nội soi. Đây là một kỹ thuật khá an toàn, thủ tục đơn giản, không gây mất máu nhiều, giảm thiểu nguy cơ bị biến chứng sau mổ và tạo điều kiện để bệnh nhân có thể phục hồi sức khỏe nhanh hơn.

Chế độ ăn uống, sinh hoạt cho bệnh nhân bị viêm cuống dạ dày

Duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học cũng có lợi cho sức khỏe tổng thể của người bệnh và hỗ trợ tích cực cho quá trình điều trị.

– Thực phẩm người bị viêm cuống dạ dày nên ăn

• Táo
• Chất béo lành mạnh: Dầu ô liu, dầu dừa, dầu đậu nành…
• Các loại cá béo chứa chất chống viêm omega 3: Cá tuyết, cá thu, cá hồi…
• Thực phẩm giúp chống lại vi khuẩn HP: Súp lơ xanh, bắp cải, củ cải…
• Các loại rau giàu chất chống oxy hóa: Cải xoăn, rau bina và các loại rau lá xanh khác
• Thực phẩm chứa lợi khuẩn có ích cho đường ruột: Sữa chua, dưa cải bắp, nước uống bổ sung probiotic
• Các loại quả mọng: Mâm xôi, việt quất, dâu tây…

– Thức ăn không tốt cho người bị viêm cuống dạ dày

• Tiêu, ớt và các gia vị cay khác
• Các món chiên, xào, nướng
• Món ăn chứa nhiều gia vị
• Thịt đỏ
• Các món quá mặn
• Thức ăn chế biến sẵn
• Các sản phẩm từ sữa
• Hành, ngũ cốc thô còn nguyên vỏ
• Bia, rượu

– Chế độ sinh hoạt hàng ngày

Người bị viêm cuống bao tử cần chú ý:

• Bỏ hút thuốc lá trong thời gian sớm nhất có thể
• Ăn ngủ điều độ
• Tăng số lượng bữa ăn trong ngày thay vì chỉ có 3 bữa chính để giảm bớt gánh nặng cho đường tiêu hóa
• Giữ tinh thần lạc quan, thoải mái. Không để đầu óc bị căng thẳng quá mức
• Duy trì thói quen tập thể dục mỗi ngày khoảng 20 – 30 phút để thúc đẩy tiêu hóa, tăng hiệu quả hoạt động của hệ miễn dịch khi bị các tác nhân gây viêm cuống dạ dày tấn công.

Bạn không nên bỏ qua:

• 4 điều kiêng kỵ đặc biết đối với người bị bệnh viêm dạ dày
• Trẻ bị viêm dạ dày – Nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị