Tiêu chảy cấp nên ăn gì tuyệt đối phải tuân thủ theo bác sĩ
Tiêu chảy cấp là bệnh đường tiêu hóa dễ gặp, vấn đề ăn uống không đảm bảo thường là tác nhân chính gây bệnh. Chính vì thế, việc điều chỉnh chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong khắc phục bệnh lý này. Vậy bị tiêu chảy cấp nên ăn gì? Những khuyến cáo từ bác sĩ sẽ giúp bạn xây dựng chế độ ăn lành mạnh nhất.
Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn uống khi bị tiêu chảy cấp
Bệnh tiêu chảy cấp đặc trưng bởi triệu chứng đi ngoài ra phân lỏng hay tóe nước khoảng hơn 3 lần/ngày. Có rất nhiều nguyên nhân làm bệnh xuất hiện, dung nạp thực phẩm không đảm bảo vệ sinh là một trong số đó.
Tình trạng đi ngoài liên tục trong ngày rất dễ khiến cơ thể bị mất nước, mệt mỏi hay kiệt sức. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, hiện tượng mất nước và điện giải nặng đôi khi còn đe dọa cả tính mạng.
Để khắc phục bệnh lý này, việc xây dựng chế độ ăn uống hợp lý là yếu tố đóng vai trò quan trọng. Theo bác sĩ Trần Mạnh Tiến – Bệnh viện Bạch Mai Hà Nội, chế độ ăn cho bệnh nhân tiêu chảy cấp cần tuân thủ các nguyên tắc dưới đây:
- Bổ sung các nguồn thực phẩm bù nước cũng như điện giải cho cơ thể. Điển hình như nước khoáng, nước cơm, nước rau quả, nước gạo rang…
- Thực hiện chế độ ăn nâng từ từ khối lượng thực phẩm lên. Cụ thể là người bệnh có thể chuyển dần từ thức ăn lỏng sang thức ăn đặc.
- Cần tránh một số nhóm thực phẩm lên men, dễ sinh hơi gây chướng khí trong bụng và khó hấp thu. Phải kể đến như sữa, trứng, thịt mỡ, chất xơ…
- Nên chia nhỏ một ngày ra thành nhiều bữa, có thể là 5 – 6 bữa hoặc nhiều hơn. Và người bệnh tuyệt đối không được bỏ bữa, hãy cố gắng ăn dù cơ thể đang mệt mỏi, chán ăn.
- Giờ ăn cũng đóng vai trò quan trọng, ăn uống đúng giờ sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Từ đó có thể hỗ trợ phục hồi sức khỏe, kể cả khi bệnh đã được đẩy lùi.
Đảm bảo duy trì một chế độ ăn đáp ứng những nguyên tắc mà bác sĩ khuyến nghị chính là liều thuốc tốt nhất giúp bạn nhanh chóng đẩy lùi bệnh tiêu chảy cấp.
Tiêu chảy cấp nên ăn gì để nhanh chóng phục hồi
Nắm bắt được các loại thực phẩm hữu ích có thể hỗ trợ cải thiện bệnh chính là cách tốt nhất để những người bị tiêu chảy cấp xây dựng được khẩu phần ăn hợp lý. Dưới đây là một số gợi ý từ chuyên gia dinh dưỡng:
1. Thực phẩm giàu tinh bột
Nhóm thực phẩm giàu tinh bột là lựa chọn tốt mà bệnh nhân tiêu chảy cấp có thể bổ sung trong khẩu phần ăn. Tinh bột sẽ giúp hút bớt nước cũng như acid dịch vị ở trong đường ruột. Điều này sẽ giúp phân trở nên cứng hơn trước khi đào thải ra ngoài.
Khoai tây, gạo trắng… là những nguồn thực phẩm giàu tinh bột rất phù hợp khi bạn đang bị tiêu chảy cấp. Khi chế biến, nên nấu chín kỹ hay hơi nhão để tránh gây áp lực cho hệ tiêu hóa. Cần chú ý, một số loại thực phẩm như gạo nâu hay khoai lang mặc dù cũng chứa nhiều tinh bột nhưng lại không được khuyến cáo cho bệnh nhân tiêu chảy cấp.
2. Thực phẩm giàu probiotics
Probiotics chính là các loại lợi khuẩn có trong đường ruột. Chúng giúp đảm bảo sự cân bằng môi trường sinh học trong đường ruột. Đồng thời có khả năng kích thích hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn và hỗ trợ làm lành tổn thương ở niêm mạc ruột.
Vì vậy, khi đang bị tiêu chảy cấp, người bệnh chớ nên bỏ qua nhóm thực phẩm chứa Probiotics. Phải kể đến như sữa chua hay kefir. Tuy nhiên nếu bị tiêu chảy cấp, bạn không nên dùng các loại sữa chua có đường.
Với nhóm thực phẩm giàu Probiotics, bạn nên dùng một lượng vừa phải. Sử dụng quá nhiều, men vi sinh có thể khiến hệ tiêu hóa bị kích ứng. Tốt nhất nên tham khảo bác sĩ trước khi bổ sung nhóm thực phẩm này mỗi ngày.
3. Bánh mì nướng
Loại thức ăn này cũng có tác dụng rất tốt trong việc cải thiện triệu chứng tiêu chảy cấp. Bánh mì nướng có thể làm dịu bao tử, khiến quá trình tiêu hóa chậm lại bằng cách thấm hút bớt dịch dư thừa trong lòng ruột.
Ngoài ra, bánh mì nướng còn chứa một làm lượng tương đối lớn carbohydrate. Điều này sẽ giúp đảm bảo năng lượng cho bệnh nhân tiêu chảy cấp trong các hoạt động, giảm bớt tình trạng mệt mỏi.
4. Chuối
Chuối là loại trái cây được khuyến khích sử dụng khi đang bị tiêu chảy cấp vì rất nhiều lý do. Chất xơ hòa tan pectin có trong loại quả này giúp hấp thụ nước dư thừa trong ruột. Từ đó có thể làm tăng khối lượng phân và cải thiện tình trạng tiêu chảy.
Ngoài ra, hàm lượng vitamin và các khoáng chất, nhất là kali, kẽm, mangan… có thể hỗ trợ bù điện giải cho cơ thể khi bị tiêu chảy cấp. Thêm vào đó, thành phần carbohydrate dồi dào trong chuối rất dễ tiêu hóa và hấp thụ. Điều này giúp cơ thể người bệnh được cung cấp năng lượng mà không gây áp lực cho hệ tiêu hóa.
5. Táo
Ngoài chuối, táo cũng là nguồn thực phẩm có hàm lượng chất xơ hòa tan pectin tương đối cao. Chúng có thể giúp làm chậm quá trình bài tiết ở đường ruột và hỗ trợ làm giảm các triệu chứng tiêu chảy cấp.
Bên cạnh đó, hàm lượng pectin trong táo khi đưa vào đường ruột sẽ được phân hủy bởi các vi khuẩn có lợi, tạo một lớp niêm mạc có thể giúp xoa dịu và bảo vệ dạ dày. Chính quá trình phân hủy pectin khi ăn táo cũng sẽ làm tăng lượng Probiotics rất tốt cho đường ruột. Bệnh nhân tiêu chảy cấp có thể bổ sung cho cơ thể khoảng 2 trái táo mỗi ngày để hỗ trợ cải thiện bệnh.
6. Thịt trắng
Thịt trắng là nhóm thực phẩm chứa rất nhiều dưỡng chất cần thiết nhưng lại không gây áp lực cho hệ tiêu hóa. Phải kể đến như protein, sắt, selen, kẽm và hàng loạt các vitamin…
Tiêu thụ thịt trắng sẽ giúp tăng cường dướng chất để người bệnh có thể phục hồi nhanh hơn khi bị tiêu chảy. Trong đó, thịt gà chính là lựa chọn ưu tiên thuộc nhóm thực phẩm này mà bệnh nhân tiêu chảy nên bổ sung. Nhưng thịt gà chiên, rán nhiều dầu mỡ sẽ không được khuyến khích. Thay vào đó, gà luộc sẽ là món ăn hữu ích nhất khi bạn đang bị tiêu chảy cấp.
7. Việt quất
Sở dĩ việt quất là loại trái cây được khuyến khích sử dụng khi đang bị tiêu chảy cấp là nhờ có chứa hàm lượng lớn anthocynide. Đây là một chất có tác dụng chống oxy hóa tương đối mạnh.
Anthocynide trong quả việt quất có khả năng ức chế sự phát triển của một số vi khẩn có hại trong đường ruột. Từ đó giúp làm giảm viêm cũng như bảo vệ niêm mạc dạ dày và đường ruột thoát khỏi sự tấn công của gốc tự do.
Những thực phẩm cần tránh khi bị tiêu chảy cấp
Ngoài các loại thực phẩm nên ăn thì bệnh nhân tiêu chảy cấp cần tránh một số nhóm thực phẩm dưới đây. Bởi chúng có thể gây áp lực cho hệ tiêu hóa và làm nặng nề thêm triệu chứng.
1. Thức ăn cay nóng
Các loại thức ăn có nhiều gia vị cay như ớt, tiêu hay mù tạt có thể gây kích thích mạnh lên niêm mạc dạ dày và đường ruột. Nó có thể gây ra một loạt triệu chứng khó chịu khác kèm theo tình trạng tiêu chảy như nóng rát, đầy hơi, đau quặn bụng…
Chính vì thế muốn bệnh tiêu chảy cấp nhanh chóng được đẩy lùi, bạn nên chú ý tránh xa các thức ăn cay nóng.
2. Đồ nhiều dầu mỡ
Thức ăn nhiều dầu mỡ chữa hàm lượng chất béo no rất cao. Vốn dĩ, loại chất béo này đã rất khó tiêu thụ ngay cả khi hệ tiêu hóa đang hoạt động bình thường.
Khi bị tiêu chảy cấp, hệ tiêu hóa của bạn đang gặp tổn thương, không thể nào xử lý hết lượng chất béo ăn vào. Điều này tạo ra nhiều áp lực và khiến triệu chứng tiêu chảy thêm nặng nề. Thay vì sử dụng các món chiên xào, bạn nên ưu tiên cho các món luộc hay hấp.
3. Sữa và chế phẩm sữa
Nhóm thực phẩm này tuyệt đối không nên sử dụng khi tình trạng tiêu chảy cấp được kích hoạt khi cơ thể không dung nạp lactose. Khi uống sữa hay dung nạp các chế phẩm sữa chứa lactose sẽ khiến vấn đề nghiêm trọng thêm.
Nếu vấn có nhu cầu dùng sữa để bổ sung dưỡng chất cho cơ thể bạn nên tìm kiếm các lựa chọn phù hợp. Chú ý đến thành phần trong sữa, có thể chọn các loại sữa không chứa lactose hay một số loại sữa từ có nguồn gốc thực vật.
4. Các loại đồ ngọt
Ăn nhiều đồ ngọt, nhất là chất ngọt nhân tạo sẽ khiến hàm lượng đường trong máu tăng cao. Điều này, cản trở không ít đến lưu lượng máu lưu thông đến đường ruột. Bên cạnh đó, các loại thức ăn ngọt còn dễ lên men và sinh khí trong đường ruột khiến người bệnh thêm khó chịu khi đang bị tiêu chảy.
Chính vì thế, bạn cần chú ý hạn chế ăn các loại bánh kẹo, nước ngọt đóng chai. Ngoài ra, khi chế biến món ăn, nước ép trái cây cũng không nên nêm nếm quá nhiều đường.
5. Các loại thực phẩm khác
Khi đang mắc bệnh tiêu chảy cấp, bạn cũng nên chú ý loại bỏ các thực phẩm sau trong khẩu phần ăn:
- Thực phẩm giàu chất xơ không hòa tan
- Thức ăn đóng hộp, chế biến sẵn
- Các loại quả có múi
- Các món nộm, gỏi, rau sống
- Bông cải xanh, củ sắn, tỏi
Những thông tin được tổng hợp trên đây đã giải đáp thắc mắc “nên ăn gì khi bị tiêu chảy cấp?”. Đồng thời bài viết cũng đề cập đến các loại thực phẩm mà bệnh nhân tiêu chảy cấp nên kiêng. Để nhanh chóng khắc phục bệnh, bạn nên thăm khám và nhận tư vấn từ bác sĩ để xây dựng chế độ ăn uống cũng như chăm sóc tốt nhất.