Điều trị loạn khuẩn đường ruột ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ

Tình trạng loạn khuẩn đường ruột ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ xảy ra khá thường xuyên do hệ tiêu hóa của bé chưa phát triển hoàn thiện. Lúc này, hệ vi sinh vật trong đường ruột bị mất cân bằng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng của bé. Ngoài việc bổ sung men vi sinh, trẻ cần được chăm sóc bằng một chế độ ăn uống hợp lý để tình trạng này được điều trị triệt để và không còn tái phát trở lại.

Loạn khuẩn đường ruột ở trẻ là gì?

Loạn khuẩn đường ruột là một trong những vấn đề tiêu hóa xảy ra phổ biến nhất ở trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Hiện tượng này chỉ sự mất cân bằng  giữa các loại vi sinh vật có lợi với vi khuẩn gây hại. Trong trường hợp này, vì một lý do nào đó mà hại khuẩn phát triển mạnh mẽ và gia tăng đột biến về số lượng.

Bình thường, đường ruột của trẻ nói riêng và của con người nói chung đều tồn tại hệ vi sinh vật bao gồm vi khuẩn có lợi và vi khuẩn gây hại được duy trì với tỷ lệ 85% lợi khuẩn và 15% hại khuẩn. Trạng thái này sẽ giúp đảm bảo cho sức khỏe đường ruột của bé có thể duy trì được chức năng tiêu hóa một cách tốt nhất. Tuy nhiên, các loại vi khuẩn có hại khi gia tăng về số lượng có thể giải phóng nhiều độc tố khiến trẻ phải đối mặt với nhiều vất đề về tiêu hóa, bao gồm cả chứng loạn khuẩn đường ruột.

Nguyên nhân gây loạn khuẩn đường ruột ở trẻ

Ở trẻ em, do hệ tiêu hóa còn non yếu và chưa phát triển hoàn thiện nên  dễ bị loạn khuẩn đường ruột hơn so với những đối tượng khác.

Lúc mới chào đời, trong dạ dày và đường ruột của  hầu hết các bé đều không có vi khuẩn. Theo thời gian, trải qua quá trình ăn uống và tiếp xúc với môi trường bên ngoài cũng chính là lúc vi khuẩn có cơ hội xâm nhập vào trong đường tiêu hóa của bé ngày càng nhiều. Trong số đó có cả vi khuẩn có hại lẫn lợi khuẩn. Chúng được duy trì ở thế cân bằng nhằm duy trì được chức năng tiêu hóa, đảm bảo cho trẻ có thể hấp thu được lượng dinh dưỡng tối ưu từ sữa và thức  ăn nạp vào.

Điều kiện vệ sinh ở môi trường sống kém, khâu pha sữa hay chế biến thức ăn cho trẻ không hợp vệ sinh có thể khiến cho hại khuẩn phát triển mạnh và phá vỡ thế cân bằng của hệ vi sinh vật trong đường ruột của bé. Ngoài ra, chứng loạn khuẩn đường ruột ở trẻ sơ sinh và trẻ em còn xảy ra vì các nguyên nhân khác như:

• Trẻ được điều trị bằng thuốc kháng sinh kéo dài. Thuốc kháng sinh không chỉ tiêu diệt vi khuẩn có hại mà còn có khả năng giết chết cả lợi khuẩn. Đây chính là nguyên nhân phổ biến nhất gây loạn khuẩn đường ruột ở trẻ.
• Thay đổi thời tiết khiến cho sức đề kháng của bé bị suy giảm, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho các loại vi khuẩn có hại tấn công vào đường ruột.
• Sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm
• Chế độ ăn uống của trẻ không hợp lý, tập ăn dặm quá sớm,  thức ăn không hợp độ tuổi
• Pha sữa công thức không đúng cách, không tuân thủ liều lượng được hướng dẫn. Bình sữa và các dụng cụ pha sữa không được tiệt trùng kỹ trước khi sử dụng.
• Trẻ không được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời cũng có nguy cơ bị loạn khuẩn đường ruột cao hơn so với các bé được bú sữa mẹ đầy đủ.
• Có bất thường trong cấu trúc đường ruột của bé
• Đường ruột của trẻ bị thiếu men tiêu hóa do di truyền
• Trẻ thay đổi môi trường sống hoặc mới đi nhà trẻ cũng dễ bị loạn khuẩn đường ruột.

Dấu hiệu loạn khuẩn đường ruột ở trẻ

Khi bị loạn khuẩn đường ruột, chức năng tiêu hóa bị ảnh hưởng đáng kể. Nghiêm trọng hơn, hại khuẩn có thể tấn công trực tiếp vào niêm  mạc hệ tiêu hóa  khiến trẻ gặp nhiều triệu chứng khó chịu như:

•  Xuất hiện các cơn đau âm ỉ ở bụng
• Trẻ bị tiêu chảy kéo dài, đi ngoài phân lỏng, sống, nhiều nước trên 3 lần trong ngày. Trong phân có thể nổi bọt hoặc có lẫn một ít chất nhầy và máu.
• Thường xuyên có cảm giác buồn nôn hoặc nôn ói nhiều, đặc biệt là sau khi uống sữa hoặc sau bữa ăn
• Loạn khuẩn đường ruột khiến cho thức ăn lâu được tiêu hóa. Điều này dẫn đến tình trạng ăn uống lâu tiêu, đầy bụng và khiến bé biếng ăn, mất cảm giác ngon miệng khi ăn uống.
• Một số bé có biểu hiện của hội chứng lỵ do tụ cầu khuẩn phát triển mạnh trong đường ruột.

Khi nào nên đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Sự xuất hiện của các triệu chứng bất thường ở đường tiêu hóa chính là tín hiệu cảnh báo tình trạng loạn khuẩn đường ruột của bé bắt đầu bước vào giai đoạn nghiêm trọng. Nếu tiếp tục để tình trạng này kéo dài sẽ gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe cũng như sự phát triển của trẻ.

Chính vì vậy, ngay từ khi thấy trẻ có một trong các dấu hiệu tương tự như trên, cha mẹ nên đưa bé tới bệnh viện khám và tiến hành điều trị càng sớm càng tốt. Đặc biệt, trẻ cần được đi khám ngay nếu có các triệu chứng nghiêm trọng như:

• Bỏ ăn
• Nôn ói nhiều
• Sụt cân
• Tiêu chảy nhiều lần trong ngày
• Đi ngoài ra máu
• Sốt cao

Trẻ bị loạn loạn đường ruột có nguy hiểm không?

Trẻ bị loạn khuẩn đường ruột thường gặp phải triệu chứng nghiêm trọng hơn so với người lớn. Tình trạng này diễn ra trong thời gian dài khiến cho trẻ thường xuyên bị đau bụng, nôn ói và tiêu chảy nhiều dẫn đến mệt mỏi, thiếu sức sống.

Một số bé trở nên biếng ăn, bỏ bữa kết hợp với tình trạng kém hấp thu chất dinh dưỡng khi bị loạn khuẩn đường ruột dẫn đến thiếu chất, sụt cân, suy dinh dưỡng. Điều này có thể ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển thể chất của bé.

Trẻ bị loạn khuẩn đường ruột kéo dài cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý ở đường tiêu hóa như:

• Rối loạn tiêu hóa
• Nhiễm trùng ruột
• Viêm dạ dày
• Bệnh tả, kiết lỵ
• Viêm đại tràng…

Chẩn đoán loạn khuẩn đường ruột ở trẻ em

Tình trạng loạn khuẩn đường ruột ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường được chẩn đoán thông qua các dấu hiệu lâm sàng. Bác sĩ nhi khoa sẽ dựa trên các triệu chứng bé đang gặp phải để có thể xác định bệnh. 

Tại phòng khám, bác sĩ sẽ trao đổi với người nhà về chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày của bé để chẩn đoán nguyên nhân gây loạn khuẩn đường ruột ở trẻ. Đồng thời tiến hành kiểm tra bên ngoài bụng để tìm kiếm các dấu hiệu bên ngoài của bệnh, chẳng hạn như chướng bụng.

Đôi khi, bác sĩ có thể đề nghị làm xét nghiệm phân để xác định được loại vi khuẩn có hại gây bệnh.

Điều trị loạn khuẩn đường ruột ở trẻ

Để điều trị loạn khuẩn đường ruột ở trẻ, bác sĩ có thể chỉ định cho bé dùng men vi sinh để cân bằng hệ vi khuẩn trong đường ruột. Ngoài ra, trẻ cũng cần được chăm sóc bằng một chế độ ăn uống hợp lý để sức khỏe đường ruột mau hồi phục. 

1. Cách chữa loạn khuẩn đường ruột ở trẻ bằng men vi sinh

Men vi sinh là các chế phẩm chứa hàng tỉ lợi khuẩn. Sản phẩm này có  thể giúp bổ sung nhiều Probiotic cho đường ruột, ức chế hại khuẩn phát triển. Điều này có thể giúp lập lại trạng thái cân bằng của hệ vi sinh vật trong đường tiêu hóa của bé, đồng thời đẩy lùi các triệu chứng khó chịu ở đường tiêu hóa.

Các loại men vi sinh thường được chỉ định cho trẻ bị loạn khuẩn đường ruột bao gồm:

• Biolactin
• Lactomin Plus
• Antibio…

Men vi sinh dù tốt cho đường ruột của bé nhưng cũng không nên lạm dụng quá mức. Cha mẹ cần bổ sung sản phẩm này cho trẻ đúng cách với liều lượng phù hợp được bác sĩ hướng dẫn để nhanh chóng đạt được hiệu quả tối ưu.

2. Dùng thuốc điều trị triệu chứng

Trẻ bị loạn khuẩn đường ruột thường có triệu chứng tiêu chảy, ăn không tiêu, đau bụng. Trường hợp này, bác sĩ có thể kê đơn cho bé một số loại thuốc để cầm tiêu chảy, đây nhanh tốc độ tiêu hóa thức ăn và giảm nhẹ cơn đau bụng.

Trong trường hợp trẻ có dấu hiệu mất nước do tiêu chảy và nôn ói nhiều, cha mẹ nên đưa bé đến các cơ sở y tế để được truyền bù nước và chất điện giải.

3. Điều chỉnh chế độ ăn uống hàng ngày của trẻ

Chế độ ăn uống hàng ngày có liên quan mật thiết đến tình trạng loạn khuẩn đường ruột của trẻ. Chính vì vậy, trong quá trình điều trị cho bé cha mẹ cần lưu ý:

• Tăng lượng cữ bú và cho bé uống nhiều nước để bù lại lượng nước đã mất khi bị tiêu chảy. Mỗi lần chỉ nên cho bé bú đủ no để tránh bị nôn ói sau khi bú.
• Đối với trẻ bú sữa công thức, mẹ nên ưu tiên sử dụng các sản phẩm bổ sung chất xơ và men vi sinh để trẻ tiêu hóa tốt và có cảm giác ngon miệng hơn.
• Trẻ lớn hơn cần được sử dụng các thức ăn lỏng, mềm dễ tiêu hóa
• Chia nhỏ bữa ăn trong ngày của bé và mỗi bữa sử dụng lượng thức ăn vừa phải để đảm bảo cung cấp đầy đủ năng lượng cũng như nhu cầu dinh dưỡng trong ngày của bé.
• Bổ sung sữa chua và các thực phẩm dễ tiêu vào trong thực đơn của bé, chẳng hạn như cà rốt, bí đỏ, thịt gà, chuối chín…
• Tránh để trẻ ăn nhiều đồ ngọt, các thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ chua, thức ăn chứa nhiều gia vị và các món cay. Chúng gây kích thích đường ruột dẫn đến tiêu chảy và làm tăng nặng các triệu chứng khó chịu khi trẻ bị loạn khuẩn đường ruột.

Cách phòng ngừa rối loạn đường ruột ở trẻ em

Để phòng ngừa loạn khuẩn đường ruột cho trẻ, cha mẹ cần lưu ý:

• Cho bé bú mẹ hoàn toàn trong ít nhất 6 tháng đầu đời. Sữa mẹ chứa nhiều kháng thể giúp đảm bảo cho sức khỏe đường tiêu hóa của bé,.
• Tiệt trùng bình sữa, núm vú và các dụng cụ pha sữa bằng cách đun trong nước sôi trước khi pha sữa cho bé bú.
• Trường hợp trẻ dùng sữa công thức, cần pha theo đúng tỷ lệ được hướng dẫn. Tránh pha quá loãng hoặc quá đặc. Đồng thời cha mẹ nên rửa sạch tay bằng xà phòng diệt khuẩn khi pha sữa hay chế biến thức ăn cho con.
• Lựa chọn thực phẩm sạch, phù hợp độ tuổi để chế biến thức ăn cho trẻ. Đảm bảo vệ sinh từ khâu chế biến tới khâu cho trẻ ăn để không tiếp tay cho vi khuẩn xâm nhập vào đường ruột của bé.
• Không để trẻ ăn các thức ăn ôi thiu hoặc đồ ăn chế biến sẵn bán ngoài đường phố.
• Tập cho bé thói quen thường xuyên rửa tay với xà phòng diệt khuẩn, đặc biệt là trước khi ăn.
• Trẻ sơ sinh không nên ăn dặm quá sớm, trước 5 tháng
• Tránh để bé gặm tay hoặc ngậm đồ chơi trong miệng
• Không tự ý sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị bệnh cho bé trừ khi được bác sĩ chỉ định. Lạm dụng thuốc kháng sinh không đúng cách chính là nguyên nhân gây ra hầu hết các ca loạn khuẩn đường ruột ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
• Trẻ đến tuổi ăn dặm hoặc lớn hơn cần đảm bảo cung cấp đầy đủ 4 nhóm chất trong bữa ăn của bé. Bao gồm tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng tố.
• Thức ăn cho bé cần được nấu chín kỹ và được chế biến từ nguyên liệu tươi, sạch.

Nhìn chung, chứng loạn khuẩn đường ruột ở trẻ có thể được điều trị bằng cách sử dụng men vi sinh. Cha mẹ nên tuân thủ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ và điều chỉnh chế đổ ăn uống của bé để nhanh chóng khôi phục lại sức khỏe đường tiêu hóa của trẻ.