Đau hậu môn khi ngồi cảnh báo điều gì?

Đau hậu môn khi ngồi là một vấn đề tương đối phổ biến. Hầu hết các nguyên nhân đều lành tính và không gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, tình trạng này thường gây đau đớn, khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh. Do đó, tìm hiểu một số nguyên nhân để có cách khắc phục hợp lý và kịp lúc.

Nguyên nhân gây đau hậu môn khi ngồi

Rất khó để xác định các nguyên nhân gây đau hậu môn khi ngồi lâu. Tuy nhiên, các chuyên gia về hậu môn và trực tràng cho biết tình trạng này thường có liên quan đến:

1. Chấn thương

Chấn thương ở hậu môn, mông hoặc các vùng lân cận có thể làm tổn thương các cơ, xương và dây thần kinh ở hậu môn. Một lực tác động mạnh mẽ lên bề mặt hậu môn có thể làm hỏng niêm mạc da thậm chí là gãy xương hậu môn. Điều này dẫn đến một cơn đau nhói hoặc đau âm ỉ ở hậu môn khi ngồi, nằm hoặc khi thay đổi tư thế.

Chấn thương hậu môn thường phổ biến trong các hoạt động thể thao như bóng đá, trượt ván, trượt patin hoặc thể dục dụng cụ.

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương, cơn đau có thể tỏa ra từ hậu môn đến lưng dưới. Đôi khi người bệnh có thể nhận thấy những vết bầm tím trên mông của bạn. Chấn thương nhẹ thường có thể tự cải thiện và không dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, hãy gọi cho cấp cứu hoặc đến bệnh viện ngay khi:

• Cơn đau ở hậu môn diễn ra thường xuyên, liên tục và có xu hướng trở nên nghiêm trọng.
• Đau nghiêm trọng đến mức không thể ngồi, đứng hoặc thực hiện các sinh hoạt cơ bản.
• Mất cảm giác ở lưng dưới hoặc ở chân.

2. Nứt kẽ hậu môn

Nứt kẽ hậu môn là tình trạng niêm mạc da hoặc mô mềm ở hậu môn bị rách hoặc tổn thương. Táo bón và căng thẳng khi đi đại tiện là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến các vết nứt ở hậu môn.

Các triệu chứng nứt kẽ hậu môn bao gồm:

• Cảm thấy đau đột ngột ở bên trong hoặc xung quanh hậu môn khi ngồi, di chuyển hoặc khi đại tiện.
• Chảy máu từ hậu môn, trực tràng, đặc biệt là khi có ma sát hoặc lau hậu môn.
• Cơn đau hậu môn kéo dài hàng giờ sau khi đi đại tiện.

Nứt hậu môn đôi khi không nguy hiểm và có thể không cần điều trị y tế. Tuy nhiên, nếu cơn đau có xu hướng trở nên nghiêm trọng hoặc khiến người bệnh không thể ngồi, hãy đến bệnh viện để tiến hành chăm sóc y tế.

3. Bệnh trĩ ngoại

Bệnh trĩ ngoại dẫn đến sưng các mạch máu ở niêm mạc hậu môn. Các cơn đau do trĩ thường trở nên nghiêm trọng khi ngồi xuống. Đôi khi người bệnh có thể cảm thấy  không thoải mái khi ngồi mà không có đệm hoặc gối mềm.

Một số dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ ngoại bao gồm:

• Đau khi đi đại tiện
• Táo bón
• Căng thẳng, stress, áp lực khi đi đại tiện
• Gây ra những nốt u sần dẫn đến đau và chảy máu hậu môn khi ngồi.

4. Áp xe hậu môn

Áp xe hậu môn là tình trạng nhiễm trùng khiến một số tuyến ở hậu môn bị tắc. Lâu dài chất thải, vi khuẩn tích tụ sẽ tạo thành mủ và gây nên ổ áp xe. Một số triệu chứng nhận biết áp xe hậu môn bao gồm:

• Đau đớn ở hậu môn, đặc biệt là khi ngồi hoặc va chạm vào ổ áp xe
• Sưng hậu môn hoặc xung quanh hậu môn
• Sốt nhẹ

Viêm hậu môn, nhiễm trùng tuyến hậu môn, phân, vi khuẩn, sự xâm nhập của vật lạ hoặc một số bệnh lý như viêm đại tràng đều có thể làm tăng nguy cơ áp xe hậu môn.

5. Viêm hậu môn

Viêm hậu môn là một dạng viêm niêm mạc hậu môn phổ biến và thường bị chẩn đoán nhầm thành bệnh trĩ. Viêm hậu môn thường không nguy hiểm và có liên quan đến chế độ ăn uống nhiều axit, tiêu chảy mãn tính hoặc dùng sức quá mạnh khi đại tiện.

Một số triệu chứng viêm hậu môn phổ biến bao gồm:

• Đau ở hậu môn, đặc biệt là khi ngồi hoặc gây ra áp lực lên hậu môn
• Chảy máu hoặc có máu dính trên giấy vệ sinh

Đôi khi đau vùng hậu môn khi ngồi có thể liên quan đến việc quan hệ tình dục thông qua đường hậu môn. Việc chèn dương vật, ngón tay hoặc dụng cụ tình dục vào hậu môn có thể dẫn đến tổn thương, rách hậu môn và gây đau.

Ngoài ra, đau hậu môn khi ngồi lâu có thể liên quan đến một số bệnh lý như:

• Viêm đại tràng
• Viêm niêm mạc trực tràng hoặc loét trực tràng
• Bệnh Crohn
• Hội chứng co thắt cơ bao quanh hậu môn
• Viêm ruột thừa nghiêm trọng
• Tụ máu quanh hậu môn
• Ung thư hậu môn

Biện pháp xử lý đau vùng hậu môn khi ngồi

Trong một số trường hợp, đau vùng hậu môn khi ngồi lâu có thể được cải thiện tại nhà. Một số biện pháp xử lý phổ biến bao gồm:

• Ngâm hậu môn trong bồn nước nóng và thuốc hoặc muối sát trùng. Mỗi ngày có thể ngâm 2 – 3 lần, mỗi lần 15 – 20 phút.
• Chườm đá vào hậu môn có thể hạn chế các cơn đau. Người bệnh có thể chườm đá 3 – 4 lần mỗi ngày, 20 phút mỗi lần. Tuy nhiên, hãy bọc đá trong một túi vải để tránh làm bỏng lạnh da hậu môn.
• Sử dụng kem hoặc thuốc mỡ không kê đơn để cải thiện các cơn đau. Các loại kem bôi hậu môn như Lidocaine hoặc Cortisone có thể giảm đau và tăng tốc quá trình chữa lành da bị kích thích. Tuy nhiên, sử dụng thuốc theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc nhân viên y tế.
• Uống thuốc giảm đau không kê đơn như Ibuprofen hoặc Acetaminophen để giảm đau hậu môn tạm thời. Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

Khi nào đi khám bác sĩ

Các cơn đau vùng hậu môn khi ngồi có thể trở nên nghiêm trọng hoặc là dấu hiệu cho các bệnh hậu môn khác. Do đó, hãy đến bệnh viện ngay khi nhận thấy các dấu hiệu:

• Chảy máu trực tràng, hậu môn liên tục, đặc biệt là khi người bệnh cảm thấy ớn lạnh, chóng mặt hoặc ngất xỉu.
• Tiết dịch nhầy, mủ ở hậu môn.
• Cơn đau khiến người bệnh không thể ngồi, di chuyển hoặc đi đại tiện
• Sốt cao.
• Có dấu hiệu mất nước.

Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng mà bác sĩ có thể đề nghị các biện pháp điều trị cụ thể.

Cách phòng ngừa đau hậu môn khi ngồi

Đôi khi các biện pháp phòng ngừa có thể không mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, người bệnh có thể làm giảm các rủi ro đau vùng hậu môn khi ngồi bằng cách:

• Uống đủ nước, từ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày tùy thuốc vào nhu cầu của mỗi cá nhân.
• Ngồi thẳng lưng và giữ cho đầu gối cong 90 độ.
• Đứng dậy, hoạt động và đi bộ sau mỗi 30 – 50 phút. Điều này hỗ trợ làm giảm áp lực lên hậu môn và các dây thần kinh hậu môn.
• Không nên căng thẳng khi đi đại tiện. Không ngồi trong nhà vệ sinh quá lâu.
• Ăn nhiều chất xơ, rau xanh và trái cây.
• Mặc quần áo rộng rãi thoải mái để ngăn ngừa ẩm ướt và kích ứng hậu môn.
• Cân nhắc rửa hậu môn bằng nước thay vì sử dụng giấy vệ sinh. Giấy, đặc biệt là các loại giấy thô có thể làm tổn thương da hậu môn và dẫn đến nhiễm trùng.
• Sử dụng dụng cụ bảo hộ khi chơi các môn thể thao, đi xe đạp hoặc cưỡi ngựa.

Thông thường, các cơn đau hậu môn khi ngồi có thể được cải thiện tại nhà một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài hơn một vài ngày hoặc kèm theo các dấu hiệu khác, hãy đến bệnh viện để được điều trị ngay lập tức.