Đau bụng quanh rốn là bị gì? Dấu hiệu nhận biết & Cách điều trị

Đau bụng là tình trạng thường xuất hiện do các vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa nhất là thói quen và chế độ dinh dưỡng. Thế nhưng, đau bụng quanh rốn lại là một hiện tượng nguy hiểm, có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý.

Nguyên nhân đau bụng quanh rốn

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng đau bụng quanh rốn. Có thể dựa vào vị trí, triệu chứng đau bụng cơ bản để xác định các nguyên nhân có thể liên quan. Cụ thể: 

Đau nửa bụng trên rốn

Nếu gặp trường hợp thường xuyên xuất hiện các cơn đau ở nửa bụng trên rốn, có thể bạn đã mắc phải một số bệnh lý sau:

• Bệnh về gan mật: Viêm túi mật cấp và mạn tính, giun chui vào ống mật, sỏi mật, viêm gan, áp-xe gan, ung thư gan…
• Bệnh về dạ dày: Viêm loét hành tá tràng, viêm dạ dày – tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản, ung thư dạ dày….
• Bệnh về đại tràng: Đại tràng co thắt, đại tràng kích thích, viêm đại tràng cấp và mãn tính, lồng đại tràng, ung thư đại tràng…
• Các bệnh lý khác: Tắc mạch lách, viêm tụy cấp, ung thư tụy.

Đau nửa bụng dưới rốn

Tình trạng đau nửa bụng dưới rốn thường liên quan đến các bệnh lý sau đây:

• Bệnh về đường tiêu hóa: Viêm ruột thừa, đám quánh ruột thừa, ung thư trực tràng, ung thư đại tràng sigma…
• Bệnh về hệ tiết niệu: Sỏi thận, sỏi bàng quang, sỏi đường tiết niệu, viêm đường tiết niệu.
• Bệnh về hệ sinh dục nữ: Viêm buồng trứng, viêm phần phụ, u xơ tử cung, u nang buồng trứng, ung thư tử cung.

Đau toàn bộ ổ bụng

Nếu gặp phải tình trạng đau quanh vùng rốn lan sang khắp vùng bụng thì có thể bạn đã mắc phải một số bệnh lý như: Viêm phúc mạc, lao màng bụng, di căn ung thư tới màng bụng, viêm ruột cấp tính, lồng ruột…

Một số nguyên nhân khác

Đau bụng xung quanh rốn có rất nhiều biểu hiện khác nhau. Do đó, phải dựa vào các dấu hiệu đi kèm mới có thể phán đoán được nguyên nhân, tình trạng bệnh. Ngoài một số nguyên nhân trên, chứng đau bụng xung quanh rốn có thể do các bệnh nhiễm trùng như viêm phổi, viêm gan, sốt rét, viêm amidan… 

Cũng có thể là do bị giun đũa, lồng ruột ở trẻ em từ 3 tháng tuổi  đến 2 tuổi. Nếu chỉ xuất hiện cơn đau nhẹ kèm theo nhiều dấu hiệu khác thì rất có thể là bạn đang mang thai.  

Đau bụng quanh rốn là bệnh gì?

Thông thường, chứng đau bụng quanh rốn là dấu hiệu cho thấy sự suy nhược của cơ quan chức năng tiêu hóa dẫn đến hiện tượng khó tiêu chức năng. Bên cạnh đó, đây là dấu hiệu đặc trưng của các bệnh lý như:

Thoát vị rốn

Là tình trạng khi một phần nội tạng cơ thể bị lồi ra ngoài do các cơ bụng đóng không kín ở rốn. Chủ yếu xuất hiện ở trẻ sơ sinh, mỗi năm có khoảng 1% trẻ bị thoát vị rốn, 90% những trẻ này thường tử vong khi lên 5 tuổi. 

Biểu hiện bệnh:

• Đau rốn do máu không được lưu thông đến phần nội tạng lồi ra ngoài làm mô bị nhiễm trùng hoặc chết.
• Rốn bị sưng, tím tái, người bị sốt kèm theo nôn mửa.

Bệnh lý về dạ dày – tá tràng

Đau bụng quanh rốn sau khi ăn là biểu hiện thường gặp của các bệnh lý về dạ dày – tá tràng. Đa số các bệnh này xuất phát từ chế độ và thói quen ăn uống không phù hợp.

Bệnh có một số biểu hiện như sau:

• Đau vùng bụng quanh rốn, đau thượng vị kèm theo ợ hơi, ợ chua, ăn không tiêu, chướng bụng, đầy hơi, bụng ậm ạch.
• Cơn đau bụng thường xuất hiện về đêm, đau khi thời tiết thay đổi khiến người bệnh mất ngủ, sức khỏe giảm sút, sụt cân, người gầy yếu xanh xao.
• Nếu không kịp thời điều trị có thể gây hẹp môn vị, biến dạng hành tá tráng, sa dạ dày, thủng dạ dày.

Tắc nghẽn ruột non

Có thể xảy ra ở một phần hay toàn bộ ruột non khiến thức ăn không thể đi qua hệ tiêu hóa. Có thể xuất hiện do chất truyền nhiễm, bệnh viêm ruột, hội chứng sa ruột, khối u , vết sẹo từ ca phẫu thuật trước.

Biểu hiện bệnh:

• Đau bụng quanh rốn kèm theo các biểu hiện như buồn nôn, ói mửa, phình bụng.
• Táo bóng nặng, sốt, mất nước, tim đập nhanh, nếu không được kịp thời điều trị có thể trở thành một biến chứng nguy hiểm.

Điều trị: Truyền dịch tĩnh mạch và dùng thuốc để làm dịu tình trạng buồn nôn, ói mửa. Sử dụng liệu pháp hoặc phẫu thuật để làm giảm sức ép của ruột.

Viêm ruột thừa

Đau bụng vùng quanh rốn là dấu hiệu sớm của bệnh viêm ruột thừa. Là bệnh cần nhanh chóng được điều trị vì nó có thể gây nguy hiểm nếu kéo dài.

Biểu hiện bệnh:

• Ban đầu là những cơn đau âm ỉ vùng rốn, sau đó cơn đau trở nên dữ dội và quằn quại hơn.
• Đau thắt khi ho hoặc vận động mạnh, người nóng, có thể có sốt.
• Đau nhói xung quanh rốn hoặc vùng bụng dưới bên phải kèm theo hiện tượng phình bụng, buồn nôn, ói mửa, rối loạn tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy.

Điều trị: Nếu có dấu hiệu của bệnh viêm ruột thừa, cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để tránh vỡ ruột thừa đe dọa tính mạng người bệnh. Đối với bệnh viêm ruột thừa, phẫu thuật là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất. 

Viêm tụy cấp

Thường xuất hiện do sử dụng chất có cồn, thuốc, các tác nhân truyền nhiễm hoặc do bị sỏi mật. Nếu không được điều trị có thể dẫn đến viêm tụy hoại tử cấp tụy. 

Biểu hiện bệnh:

• Đau bụng cấp, khởi đầu là đau kiểu giun chui vào ống mật kèm theo nôn, chướng bụng.
• Nếu bị viêm tụy do giun, sỏi có thể xuất hiện các triệu chứng toàn thân nặng nề, có các mảng bầm tím ở quanh rốn và vùng hông.
• Vàng da, sốt, tim đập nhanh.

Điều trị: Nếu nhẹ sẽ dùng dịch truyền tĩnh mạch và thuốc giảm đau. Nếu nguyên nhân là do sỏi mật thì phải tiến hành phẫu thuật để loại bỏ sỏi. 

Nhiễm trùng đường tiết niệu

Là bệnh thường gặp ở nữ giới, chủ yếu do vi khuẩn E.coli ở đường ruột xâm nhập tới niệu đạo, hậu môn gây nhiễm trùng. Đây chỉ là một yếu tố nguy cơ gây ra hiện tượng đau bụng quanh rốn.

Biểu hiện bệnh:

• Đau quanh rốn, đau khi đi tiểu.
• Tiểu nước đục hoặc ra máu, nếu không kịp thời điều trị có thể gây ảnh hưởng đến các bộ phận khác.

Điều trị: Thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh có thể kết hợp cùng thuốc giảm đau, hạ sốt, thuốc kháng viêm và thói quen ăn uống, sinh hoạt hàng ngày.

Phình động mạch chủ

Là tình trạng động mạch chủ tăng kích thước, biến dạng thành hình thoi, hình túi khiến thành mạch dễ vỡ. Thường xuất hiện ở người hay hút thuốc lá, có tiền sử tiểu đường, tăng huyết áp. Phình động mạch chủ là bệnh nguy hiểm gây vỡ mạch tại vị trí phình, có thể dẫn đến tử vong.

Biểu hiện bệnh: 

• Đau bụng quanh rốn và đau lưng, đau đột ngột, kéo dài, có thể lan xuống bẹn, mông và chân. 
• Bụng gồng cứng, cảm giác mạch đập mạnh ở vùng bụng.
• Người lo âu, buồn nôn và nôn, tim đập nhanh, ngất xỉu, cảm giác như có khối u ở bụng. 
• Suy yếu bất chợt một bệnh, khó thở, hạ huyết áp.

Điều trị: Thay đổi thói quen sinh hoạt để kiểm soát huyết áp, từ bỏ các thói quen xấu như rượu bia, thuốc lá… đối với trường hợp nhẹ. Nếu động mạch chủ bụng bị rách thì phải có sự can thiệp y tế bằng phẫu thuật.

Đau bụng quanh rốn kèm theo tiêu chảy là bệnh gì?

Nếu tình trạng đau bụng quanh rốn xuất hiện sau khi ăn kèm theo tiêu chảy thì thường xuất phát từ các bệnh lý sau:

Viêm đường tiêu hóa

Là bệnh lý chủ yếu xuất phát từ chế độ ăn uống thất thường, không khoa học, nhất là việc ăn quá nhiều đồ ăn có chứa lượng lớn đường. Ngoài ra, bệnh còn do các virus, vi khuẩn, ký sinh trùng gây ra.

Biểu hiện bệnh:

• Đau âm ỉ hoặc đau dữ dội, đau quặn vùng bụng quanh rốn kèm theo biểu hiện muốn đi vệ sinh. 
• Rối loạn đại tiện, có thể là táo bón hoặc tiêu chảy, kiết lỵ, phân sống, có mùi hôi tanh kèm theo dấu hiệu mất nước, cơ thể mệt mỏi.
• Buồn nôn, ói mửa, da ẩm ướt, đổ nhiều mồ hôi, sốt…

Điều trị: Thông thường các triệu chứng trên sẽ tự biến mất sau vài ngày. Cần uống nhiều nước, bổ sung điện giải để tránh tình trạng mất nước.

Ngộ độc thực phẩm

Còn được gọi là trúng thực khi ăn phải những thực phẩm nhiễm khuẩn, nhiễm độc hoặc có chứa chất gây ngộ độc. Ngoài ra, tình trạng này cũng thường gặp khi ăn phải thức ăn ôi thiu bị biến chất…

Biểu hiện bệnh:

• Đau dữ dội ở quanh rốn, thậm chí đau co rút ở khu vực bụng kèm theo cảm giác buồn nôn, nôn. 
• Người nóng liên, xuất hiện các triệu chứng như cúm, thân nhiệt có thể lên đến 40 độ C.
• Có thể gây tiêu chảy hoặc đi ngoài phân lỏng kéo dài trên 2 ngày, cùng các triệu chứng mất nước như khát nước, khô miệng, tiểu tiện ít.
• Chóng mặt, đầu óc quay cuồng.

Điều trị: Với trường hợp nhẹ, có thể cho người bệnh nôn hết thức ăn ra ngoài. Sử dụng nước chanh, cà chua để trung hòa nồng độ acid trong dạ dày rồi bảo vệ niêm mạc bằng cách cho sử dụng các thực phẩm như nước cháo, sữa, lòng trắng trứng. Nếu thường xuyên nôn ói, đau bụng dữ dội, thân nhiên trên 38,6 độ C, ngứa ran cánh tay, tiêu chảy trên 3 ngày thì nên nhanh chóng thăm khám bác sĩ.

Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích còn gọi là bệnh đại tràng co thắt. Là một nhóm rối loạn chức năng đại tràng nhưng không tìm thấy các tổn thương khi nội soi đại tràng. Bệnh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như vi khuẩn xâm nhập, thói quen ăn uống không tốt, tác dụng phụ của thuốc…

Biểu hiện bệnh:

•  Đau bụng quanh rốn, đau quặn từng cơn, đau thượng vị thường xuất hiện sau khi ăn no hoặc dùng nhiều đồ chiên xào nhiều dầu mỡ.
• Rối loạn đại tiện, có thể táo bón hoặc tiêu chảy.
• Ợ chua, ợ nóng, ợ hơi sau khi ăn nhất là khi uống rượu bia.

Điều trị: Bệnh có thể được điều trị bằng cách sử dụng các loại thuốc như thuốc bổ sung chất xơ, thuốc nhuận tràng, thuốc giảm tiêu chảy, thuốc chống trầm cảm ba vòng, thuốc chống co thắt đại tràng… 

Cách xử lý khi bị đau bụng quanh rốn

Nếu tình trạng đau bụng quanh rốn thường xuyên xuất hiện kèm theo các triệu chứng bất thường, bạn nên nhanh chóng thăm khám để được điều trị kịp thời. Nếu tình trạng này chỉ mới xuất hiện với tần suất ít và không có gì bất thường, có thể cải thiện bằng cách:

• Nằm nghỉ ngơi thư giãn khi đau bụng kết hoặc với massage bụng hoặc chườm nóng giúp cải thiện cơn đau. 
• Uống nước ấm, trà gừng ấm nếu có triệu chứng chướng bụng, khó tiêu kèm theo.
• Hạn chế sử dụng các thực phẩm giàu chất béo, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, rượu bia, chất caffeine…
• Không tự ý sử dụng thuốc giảm đau, thuốc điều trị khi không có chỉ định của bác sĩ.

Cách điều trị đau bụng quanh rốn thông thường

Với hiện tượng đau bụng quanh rốn không kèm theo các biểu hiện bất thường, có thể cải thiện bằng cách:

Chữa đau bụng bằng mật ong

Mật ong là một trong những phương pháp hỗ trợ cải thiện chứng đau bụng buồn nôn được nhiều người áp dụng. Bạn có thể pha 1 – 2 thìa mật ong với nước ấm, uống trực tiếp để giảm đau.

Chữa đau bụng bằng bạc hà

Mặc dù không phải là cách điều trị tận gốc nhưng phương pháp này có thể giúp xoa dịu cơn đau và cải thiện triệu chứng hiệu quả. Có thể dùng một ít lá bạc hà xay với hạt cây thì là, tỏi, gừng, bột hạt tiêu. Mỗi ngày uống một ít với nước ấm, uống 2 lần/ngày để thấy hiệu quả.

Khi nào nên đến bác sĩ?

Phần lớn trường hợp đau bụng quanh rốn thường không quá nguy hiểm. Tuy nhiên, người bệnh cũng không nên chủ quan khiến bệnh chuyển biến xấu ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Người bệnh nên nhanh chóng thăm khám bác sĩ khi:

• Nghi ngờ hiện tượng đau bụng có liên quan đến các bệnh lý đã đề cập.
• Bụng đau dữ dội kèm theo chóng mặt, thở gấp, xuất huyết.
• Đau bụng, nôn trên 24 giờ hoặc tiêu chảy trên 3 ngày có biểu hiện mất nước như môi khô, khát nước, thay đổi giọng nói.
• Sốt cao không lùi, tim đập nhanh, khó thở, ù tai, sưng hoặc phình bụng…

Có thể thấy hiện tượng đau bụng quanh rốn do nhiều nguyên nhân gây ra và có nguy cơ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Do đó, nếu tình trạng này đi kèm cùng nhiều triệu chứng bất thường, bạn nên nhanh chóng thăm khám để được kịp thời chẩn đoán, xác định nguyên nhân và điều trị.