Cách chữa bệnh trĩ bằng lá ngái – Hướng dẫn chi tiết

Lá ngái được xem là một dược liệu dân dã có nhiều tác dụng trong điều trị các bệnh lý liên quan đến đường ruột, dạ dày và đặc biệt là trĩ. Cách chữa bệnh trĩ bằng lá ngái được ứng dụng trong dân gian lâu đời, nhờ có tác dụng chống viêm, sát trùng nên triệu chứng đau nhức và viêm ngứa ở búi trĩ có thể được cải thiện hiệu quả. 

Thông tin về cây ngái

Cây ngái nghe qua có thể xa lạ với nhiều người nhưng thực tế ngái còn được gọi là sung dại, cây mạy mọi (tiếng Tày)… Tên khoa học của cây ngái là Ficus hispida, cây thuộc họ dâu tằm với thân gỗ cao trung bình và nhiều trái mọc ở thân. Cả cây ngái đều được ứng dụng trong điều trị bệnh, trái ngái non khá mềm ruột rỗng và có lông nhỏ và tính rất độc nên không dùng để ăn.

Bộ phận lá ngái thường được sử dụng để làm thuốc với tính chống viêm rất cao. Lá ngái có kích thước to bản gấp 3 lần lá sung bình thường, có thể phân biệt lá ngái qua kích thước cùng lớp lông mỏng trên bề mặt. Trong khi lá sung có kích thước nhỏ hơn và bề mặt trơn nhẵn. 

Thân cây ngái thường được thu hoạch dùng do lĩnh vực xây dựng, còn phần lá, vỏ thân ngái được thu hái quanh năm để làm thuốc. Khi sử dụng lá cây ngái để chữa bệnh, lưu ý chỉ chọn những lá ngái còn non, không quá già do lá già có lưng cứng rất khó xử lý. Sau khi thu hoạch lá ngái, người ta dùng bàn chải lông để cạo sạch lớp lông tơ và bụi bẩn phủ bên ngoài, sau đó đem lá ngái đi phơi khô để dùng dần.

Trong ghi chép của các tài liệu Y học dân tộc ghi nhận lá ngái là dược liệu có nhiều công dụng. Nhờ có tính chống sưng viêm, chống phù thũng, thải độc máu mà lá ngái được sử dụng trong điều trị chứng sốt rét, chữa mụn đầu đinh, viêm da phù nề, trữ nước. Một số bài thuốc có sự góp mặt của lá ngái dùng chữa đau nhức xương khớp, trị chứng kiết lỵ, đại tiện ra máu tươi, cũng như chữa bệnh trĩ nội, trĩ ngoại hiệu quả.

Trong đó thành phần chất hóa học có trong lá ngái đã được công nhận có tác dụng chống tiêu chảy. Thành phần methanol chiết xuất từ lá ngái ức chế các enteropooling do PGE 2 gây ra ở chuột, từ đó kiểm soát hoạt động nhu động ruột gây rối loạn tiêu hóa. Một số loại thuốc được nghiên cứu từ thành phần chiết xuất lá ngái dại như một chất hỗ trợ chống tiêu chảy hiệu quả. Tuy nhiên hiện nay các bài thuốc chữa bệnh bằng lá ngái chưa được áp dụng rộng rãi, chủ yếu chỉ được nhân dân tại những vùng núi sử dụng. 

Các cách chữa bệnh trĩ bằng lá ngái có tác dụng không?

Thực tế phương pháp chữa bệnh trĩ bằng lá ngái đến nay vẫn chưa được khoa học công nhận. Phương pháp điều trị này chủ yếu dựa trên kinh nghiệm dân gian, mặc dù vậy bài thuốc cũng không được áp dụng phổ biến vì mùi nồng của lá ngái khiến nhiều người e ngại khi dùng đến. Lá ngái không chỉ được ứng dụng trong các bài thuốc chữa bệnh trĩ mà còn góp mặt trong nhiều bài thuốc dân tộc chữa bệnh đường tiêu hóa.

Trong ghi chép của Đông y, lá ngái là dược liệu có tính bình nên dùng lá ngái để giảm đau nhanh. Bằng cách này có thể giúp đẩy lùi các triệu chứng của bệnh trĩ. Ngoài ra trong thành phần của lá ngái còn có tính kháng khuẩn, tiêu viêm nên phù hợp trong điều trị những bệnh lý ngoài da gây đau nhức, khó chịu. Sử dụng lá ngái đắp trực tiếp lên búi trĩ lòi ra ngoài là hình thức điều trị được nhiều người bệnh trong dân gian áp dụng. 

Dùng lá ngái chữa bệnh trĩ sẽ đạt hiệu quả tối ưu khi kết hợp sử dụng lá ngái với một số loại thảo dược tự nhiên để tăng tính giảm đau và chống viêm cho dược liệu. Ngoài sử dụng lá ngái thì quả ngái (trái sung dại) cũng là nguyên liệu có thể dùng chữa trĩ theo Đông Y, sau khi sơ chế làm thuốc thì quả ngái có khả năng tăng cường tiêu hóa và làm sạch ruột. Trái ngái tương tự như sung, trong ruột quả ngái có chứa các chất giúp tiêu thũng, giải độc, vì thế quả ngái được dùng nhiều trong những bài thuốc chữa chứng viêm ruột, kiết lị, táo bón, sa trực tràng, lòi dom…

Trong một số nghiên cứu của khoa học, những công dụng của lá ngái chữa bệnh trĩ vẫn chưa được khẳng định. Tuy nhiên các hoạt chất từ lá ngái và quả ngái lại được công nhận trong điều trị bệnh trĩ, vì chúng có thể giúp làm giảm táo bón, hỗ trợ điều trị bệnh từ các thành phần dinh dưỡng tự nhiên có lợi cho hệ tiêu hóa.

Trong thành phần của lá ngái và quả ngái có chưa đa dạng các chất như Pectin, kali , axit béo omega-3 và omega-6, Enzyme proteolytic, axit hữu cơ, phốt pho, canxi, chất sắt, magie men lipid, men protein và phenol, cùng với thành phần vitamin  A, B,… Những chất dinh dưỡng này rất cần thiết cho những hoạt động trao đổi khác nhau diễn ra trong cơ thể. Vì thế khoa học cho rằng khi sử dụng bài thuốc từ cây ngái sẽ giúp người bệnh đi ngoài dễ dàng hơn, hạn chế tình trạng kiết lỵ hay táo bón gây trĩ.

Mặc dù chữa bệnh trĩ bằng lá ngái vẫn chưa được khoa học công nhận trong diều trị, nhưng những căn cứ khoa học kể trên đã gián tiếp công nhận khả năng chữa bệnh của dược liệu này. Cũng chính vì thế nên nhiều bài thuốc Đông Y và thuốc tân dược có thành phần chiết xuất từ lá ngái hay cây ngái đã được nhiều bệnh nhân áp dụng để chữa bệnh trĩ tại nhà.

Hướng dẫn các cách chữa bệnh trĩ bằng lá ngái 

Trĩ hay lòi dom là căn bệnh có thể gây ra nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh. Trong dân gian có nhiều phương pháp điều trị bệnh lý này, trong đó cách chữa bệnh trĩ bằng lá ngải là một trong những phương pháp được ứng dụng khá hiệu quả. Mặc dù phương pháp điều trị này vẫn chưa được khoa học công nhận nhưng hiệu quả điều trị của bài thuốc đã được nhiều người thử qua và công nhận hiệu quả. 

Có nhiều cách chữa bệnh trĩ bằng lá ngải, thông qua đường uống hoặc bài thuốc đắp trực tiếp đều có tác dụng nhất định. Người bệnh có thể tham khảo các cách chữa bệnh trĩ bằng lá ngải sau:

Bài thuốc ngâm hậu môn bằng lá ngái và muối

Lá ngái và muối đều là những phương thuốc có tác dụng chống viêm và cầm máu, bằng cách kết hợp hai nguyên dược liệu này sẽ giúp chữa bệnh trĩ hiệu quả. Bài thuốc giúp ngăn chặn tình trạng viêm nhiễm hậu môn, giảm ngứa và giảm chảy máu búi trĩ sau mỗi lần đi ngoài. 

Khi kết hợp cùng với muối, tính sát trùng, tiêu viêm của lá ngái sẽ được tăng cường. Do đó không chỉ áp dụng chữa bệnh trĩ mà bài thuốc này còn thay thế các loại dung dịch vệ sinh vùng kín hiệu quả. Áp dụng phương pháp này thường xuyên sẽ ngăn ngừa được tình trạng viêm nhiễm xảy ra hiệu quả.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị khoảng một nắm lá ngái còn tươi cùng 2 – 3 thìa muối tinh.
• Ban chuẩn bị đun sôi nước cùng với muối, đem lá ngải rửa sạch 3 – 5 lần và để ráo
• Khi nước sôi bạn cho phần lá ngái vào và đun đến khi nước sôi bừng.
• Có thể hòa cùng nước cho nguội hoặc bạn đợi đến khi nước nguội bớt thì đem ngâm vùng dưới.
• Bạn ngâm hậu môn trong nước lá ngái trong 5 – 10 phút, bạn nên áp dụng mỗi ngày 1 – 2 lần sẽ nhận thấy cơn đau và ngứa rát cải thiện rõ.

Bài thuốc uống chữa bệnh trĩ bằng lá ngái

Đối với bài thuốc uống bằng lá ngái, cần đảm bảo phần lá ngái là lá có độ già vừa phải. Trước đó người bệnh nên chuẩn bị sao vàng lá ngái trước để giảm độc tính và tăng lượng dược tính của lá ngái. Bài thuốc này cũng có hiệu quả đào thải độc tố tốt, cải thiện được tình trạng táo bón làm trầm trọng hơn bệnh trĩ.

Hướng dẫn thực hiện:

• Bạn chuẩn bị khoảng 30 – 50g lá ngái, đem rửa sạch và sao vàng hạ thổ.
• Chuẩn bị nồi nước khoảng 1L để cho phần lá ngái vào đun sôi cùng với nước.
• Đến khi nước thuốc sắc lại còn 300 ml, chia làm 3 lần để uống trong ngày.
• Duy trì bài thuốc uống trong 2 – 3 tuần, người bệnh có thể nhận thấy các kết quả tích cực.

Bài thuốc xông từ lá ngái chữa bệnh trĩ

Cách chữa bệnh trĩ bằng lá ngái đem nấu nước xông hơi là phương pháp điều trị hiệu quả được nhiều người bệnh áp dụng. Thực tế, phương pháp xông hơi chữa bệnh trĩ này đã được lưu truyền trong dân gian lâu đời. Từ lá lái có thể kết hợp với nhiều dược liệu khác để tăng phần công dụng điều trị bệnh trĩ nội, trĩ ngoại.

Khi xông thuốc, người bệnh không nên đặt hậu môn sát mặt nước khi còn nóng sẽ rất dễ bị bỏng. Tận dụng hơi nước xông hơi trong 15 – 25ph sẽ giúp thu nhỏ kích thước của búi trĩ, từ đó kích thích máu tuần hoàn tốt hơn.

Hướng dẫn thực hiện

• Người bệnh chuẩn bị khoảng 100g lá ngái cùng với 50g lá lốt, 50g cúc chục ngọn non cùng với vài lát nghệ
• Đem các nguyên liệu trên đi rửa sạch, để ráo nước rồi bóp nhẹ lá để ra tinh dầu, đun cùng với 1,5 lít nước đun nhỏ lửa.
• Sau 15 phút thì tắt bếp lấy ra đê xông hơi vùng hậu môn, bạn chuẩn bị tấm khăn mỏng lớn và che phần thân dưới. 
• Có thể vừa xông hơi, sau khi nước nguội thì ngâm hậu môn vào chậu nước và dùng phần bã rửa sạch hậu môn hoàn toàn.
• Áp dụng bài thuốc này liên tục 1 tháng, thực hiện mỗi ngày có thể giúp búi trĩ teo nhỏ và đồng thời giảm đau cũng rất hiệu quả.

Bài thuốc chườm lá ngái và lá diếp cá

Ngoài các xông hơi và bài thuốc uống từ lá ngái, có thể áp dụng bài thuốc chườm trực tiếp để trị bệnh trĩ. Kết hợp diếp cá sẽ làm tăng tính kháng viêm của bài thuốc, trong đó thành phần decanonyl acetaldehyde có trong lá ngái có khả năng kháng sinh mạnh. Bài thuốc đắp từ lá ngái và diếp cá có thể ngăn cản sự phát triển của nấm men, virus và các loại vi khuẩn gây hại ở hậu môn.

Trong diếp cá và lá ngái đều chứa thành phần quercetin – một chất có tác dụng hỗ trợ thành mạch khỏe mạnh. Đối với những trường hợp trĩ ngoại, sa búi trĩ nhẹ khi đắp bài thuốc này sẽ giúp giảm đau và chống viêm sưng hiệu quả. Trong trường hợp không có diếp cá, người bệnh cũng có thể thay thế bằng ngải cứu với thành phần chống viêm tương tự.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị lá ngái và lá diếp cá mỗi thứ với lượng vừa đủ, đem hỗn hợp rửa sạch qua nước và để ráo. 
• Đem dược liệu giã nát cùng với 1 thìa muối tinh, sau đó vệ sinh sạch vùng hậu môn trước khi đắp thuốc.
• Sử dụng phần bã đắp lên vùng hậu môn trong 20 phút, sau đó đem rửa lại với nước ấm cho sạch.
• Lau khô ráo nước rồi mới mặc quần áo, nên thực hiện 1 – 2 lần và áp dụng đến khi triệu chứng thuyên giảm.

Chế biến các món ăn từ quả ngái

Các món ăn từ quả ngái ( sung dại ) có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh ở hệ tiêu hóa hiệu quả. Bên cạnh cách chữa bệnh trĩ bằng lá ngái, người bệnh cũng có thể sử dụng phần quả ngái để hỗ trợ đường ruột hoạt động tốt hơn, đồng thời phòng tránh chứng táo bón hiệu quả. Do trái ngái có vị chát và có độc nên người bệnh tuyệt đối không được ăn sống.  Thông thường người ta thường sử dụng quả ngái để nấu nước uống.

Cách khác, có thể dùng quả ngái khô đem nấu với ruột heo (lòng non lợn) để ăn chữa bệnh trĩ. Lưu ý hiệu quả chữa bệnh trĩ, cũng như táo bón của quả ngái xanh sẽ tốt hơn ngái chín. Khi nấu ăn cần nấu đến khi quả ngái chín mềm thì dùng cả phần nước lẫn phần cái. Món ăn – bài thuốc này thường được áp dụng trong điều trị bệnh trĩ nội, trĩ ngoại, cải thiện bệnh sa trực tràng rất hiệu quả.

Ngoài những phương pháp chữa bệnh trĩ bằng lá ngái kể trên, người bệnh có thể sử dụng phần nhựa của lá ngái để bôi lên vùng bị trĩ trực tiếp. Trong thành phần tự nhiên của nhựa cây ngái có thành phần chống viêm cao, giúp diệt khuẩn và điều trị chứng viêm nhiễm hậu môn, trĩ ngoại hiệu quả.

Những phương thức chữa bệnh trĩ bằng cây ngái nói trên dựa trên kinh nghiệm dân gian lâu đời. Thực tế chưa có nghiên cứu cụ thể nào chứng minh những hiệu quả của bài thuốc này. Nhìn chung những bài thuốc dân gian thường có công dụng hỗ trợ điều trị bệnh trĩ là chủ yếu chứ không thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh. Do đó nếu người bệnh muốn điều trị trĩ nhanh và dứt điểm hoàn toàn trong thời gian ngắn, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia để được tư vấn phương hướng khắc phục phù hợp.

Lưu ý khi chữa bệnh trĩ bằng lá ngái

Những hiệu quả điều trị trĩ bằng lá ngái còn khá mơ hồ. Có không ít người bệnh đã thử qua và công nhận bài thuốc có tác dụng tốt, ngược lại cũng có nhiều bệnh nhân không nhận thấy sự thay đổi sau khi áp chữa bệnh bằng phương pháp này này tại nhà. Sau đây là những lưu ý người bệnh cần nắm rõ khi áp dụng điều trị theo hình thức này:

Các bài thuốc dân gian chữa trĩ có thể không mang lại hiệu quả tức thì, người bệnh cần kiên trì áp dụng trong thời gian nhất định để theo dõi các biểu hiện.

• Tuyệt đối không kết hợp lá ngái cùng các loại dược liệu nằm ngoài hướng dẫn trên, nếu như xảy ra tương tác với nhau có thể khiến hậu môn bị viêm nhiễm và dị ứng.
• Trước khi áp dụng các bài thuốc đắp và thuốc xông, người bệnh cần vệ sinh vùng hậu môn mới được sử dụng thuốc.
• Trong thời gian điều trị, người bệnh nên chú ý khâu vệ sinh vùng kín, đặc biệt là sau khi đ ngoài để hạn chế sự tồn tại của vi khuẩn gây bệnh.
• Tuyệt đối không được ăn các loại thực phẩm cay nóng và các chất kích thích, chúng có thể khiến triệu chứng của bệnh trĩ tiến triển nghiêm trọng hơn và không phát huy hiệu quả của thuốc.
• Bổ sung tăng cường chất xơ, đồng thời uống nhiều nước để hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru, phòng ngừa nguy cơ táo bón xảy ra.

Bài viết đã tổng hợp những cách chữa bệnh trĩ bằng lá ngái theo kinh nghiệm dân gian. Ưu điểm của hình thức điều trị này là chi phí rẻ, an toàn và tiện lợi nên bạn hoàn toàn có thể áp dụng tại nhà. Trong trường hợp thử nghiệm không có kết quả, người bệnh có thể tham khảo hình thức chữa bệnh khác phù hợp hơn để không lãng phí thời gian.