Ợ chua là gì? Cách nhận biết và điều trị ợ chua liên tục

Ợ chua là tình trạng xảy ra khá phổ biến hiện nay, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Nếu tình trạng ợ chua diễn ra thường xuyên trong thời gian dài có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe như viêm loét dạ dày, xuất huyết dạ dày.

Ợ chua là gì?

Ợ chua là triệu chứng biểu hiện chức năng tiêu hóa của dạ dày đang gặp vấn đề, lúc này dịch vị dạ dày tiết ra quá nhiều khiến lượng axit bên trong dạ dày bị dư thừa và trào ngược lên thực quản. Y học đã thống kê và cho thấy, hiện nay có đến 60% dân số đang gặp phải tình trạng này.

Ợ chua khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, chua miệng và đau tức vùng xương ngực gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày. Tình trạng này thường gặp ở những người ăn quá no và không gây nguy hiểm đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu ợ chua diễn ra thường xuyên trong thời gian dài sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm ở dạ dày như viêm loét, xuất huyết,..

Nguyên nhân gây ợ chua

Ợ chua là tình trạng thường gặp ở những người mắc phải chứng trào ngược dạ dày – thực quản. Bên cạnh đó, hiện tượng này cũng có thể xảy ra do một số yếu tố khác như:

• Căng thẳng, stress kéo dài: Căng thẳng kéo dài khiến dạ dày tăng tiết acid và gây rối loạn quá trình nhu động co bóp thức ăn. Thức ăn sau khi đã lên men sẽ có hiện tượng trào ngược gây ợ chua và nóng rát ngực – họng.
• Do loạn khuẩn: Hệ thống vi khuẩn bên trong đường tiêu hóa bị rối loạn gây ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển thức ăn. Lúc này thức ăn tồn đọng trong ruột sẽ bị lên men sinh hơi và gây ra tình trạng đầy bụng, ợ chua. 
• Rối loạn nhu động ruột: Chức năng đường ruột bị suy giảm gây ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa thức ăn của hệ tiêu hóa. Lúc này, dạ dày sẽ xuất hiện những cơn co bóp đẩy ngược thức ăn lên trên miệng gây ra tình trạng ợ chua. 
• Do thói quen sinh hoạt và ăn uống: Thói quen nhai không kỹ, ăn nhanh, ăn đêm, vừa nằm vừa ăn, sử dụng thức ăn nhiều tinh bột, sử dụng thực phẩm chứa chất kích thích… cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ợ chua và ăn không tiêu.

Các triệu chứng thường gặp khi ợ chua

Ợ chua thường là triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày (GERD), lúc này ngoài xuất hiện tình trạng ợ chua người bệnh cũng sẽ gặp phải các triệu chứng sau:

• Nóng rát tại ngực và xương ức
• Đau tức ngực khi nuốt thức ăn
• Đau và chướng bụng
• Có cảm giác chua và đắng miệng
• Luôn cảm thấy như có vật gì mắc ở cổ
• Buồn nôn hoặc nôn ra dịch vị
• Mệt mỏi, suy nhược cơ thể

Ợ chua nếu diễn ra trong thời gian dài sẽ khiến thực quản bị viêm và teo lại, ảnh hưởng đến việc ăn uống của người bệnh. Lúc này, quá trình vận chuyển thức ăn từ miệng xuống dạ dày sẽ trở nên khó khăn hơn, gây ra các cơn đau tức ngực khi nuốt thức ăn. Lâu dần sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng đời sống của người bệnh.

Các biện pháp điều trị ợ chua hiệu quả

Để cải thiện tình trạng ợ chua, bạn có thể mua và sử dụng các loại thuốc Tây được bán trên thị trường mà không cần đơn kê của bác sĩ. Ngoài ra, ở những trường hợp nhẹ bạn cũng có thể áp dụng các mẹo dân gian cũng có tác dụng đẩy lùi triệu chứng ợ chua rất hiệu quả.

Điều trị ợ chua bằng thuốc Tây

Những trường hợp ợ chua do trào ngược acid dạ dày, người bệnh có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ enzyme tiêu hóa cho cơ thể hoặc sử dụng các loại thực phẩm bổ sung probiotic. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng các loại thuốc điều trị ợ chua không cần kê đơn của bác sĩ được bán trên thị trường như:

• Thuốc trung hòa acid: Maalox, Rolaids, Alka-Seltzer, Mylanta,…
• Thuốc ngăn chặn tiết acid: Zantac, Tagamet, Pepcid, Axid,…
• Thuốc ức chế bơm proton: Esomeprazole, Omeprazole, Rabeprazole…

Nếu tình trạng ợ chua diễn ra thường xuyên kéo dài trên 2 tuần ở mức độ nặng thì bạn nên đi khám bác sĩ để được hướng dẫn điều trị thích hợp.

Điều trị ợ chua bằng phương pháp dân gian

Bên cạnh việc sử dụng thuốc Tây để điều trị, bạn cũng có thể áp dụng các bài thuốc dân gian để cải thiện tình trạng ợ chua rất hiệu quả, với cách thực hiện đơn giản, an toàn và không gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe. 

– Lá đinh hương

• Lấy một nắm lá đinh hương rửa sạch và ngâm với nước muối loãng để loại khuẩn.
• Sau bữa ăn sử dụng lá đinh hương để nhai trực tiếp.
• Phương pháp này có tác dụng làm giảm triệu chứng ợ chua và giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.

– Gừng tươi:

• Gừng tươi đem gọt vỏ, rửa sạch với nước và cắt thành lát mỏng
• Sử dụng 1 lát gừng nhai trực tiếp sau khi ăn.
• Cách này có tác dụng điều trị các bệnh dạ dày và ợ chua đầy hơi.

– Lá bạc hà

• Lấy một nắm lá bạc hà đem rửa sạch và ngâm với nước muối loãng để diệt khuẩn.
• Lá bạc hà đem hãm với nước sôi khoảng 5 phút rồi sử dụng để uống.
• Cách này có tác dụng cải thiện triệu chứng ợ chua nóng cổ rất hiệu quả.

Chế độ dinh dưỡng cho người bị ợ chua

Sử dụng thuốc điều trị kết hợp với chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ có tác động rất tốt đến quá trình cải thiện triệu chứng ợ chua, nâng cao hiệu quả và rút ngắn thời gian điều trị. Dưới đây là một số loại thực phẩm người bị ợ chua nên bổ sung vào thực đơn ăn uống hàng ngày:

• Thực phẩm chứa nhiều chất đạm: Thực phẩm chứa nhiều đạm có tác dụng trung hòa axit trong dạ dày, giúp quá trình co bóp dạ dày tiêu hóa thức ăn diễn ra dễ dàng hơn và hạn chế tình trạng trào ngược. Khi bị ợ chua bạn nên ăn nhiều chất đạm như thịt nạc, cá, gia cầm…
• Thực phẩm nhiều chất xơ: Thực phẩm giàu chất xơ có tác dụng rất tốt cho hệ tiêu hóa và làm giảm chứng ợ chua hiệu quả. Bạn có thể bổ sung vào chế độ ăn uống các loại rau xanh, gạo lức,…
• Rau họ cải: Khi bị ợ chua, người bệnh nên tăng cường bổ sung các loại rau họ cải vào chế độ ăn uống sẽ có tác dụng rất tốt đối với quá trình điều trị bệnh. Thành phần tinh chất bên trong loại thực phẩm này khi đi vào cơ thể sẽ có tác dụng bảo vệ lớp niêm mạc tiêu hóa và ngăn chặn tình trạng viêm.
• Dấm: Dấm cũng có tác dụng làm giảm các chứng ợ chua rất tốt, bạn có thể sử dụng dấm pha với nước ấm để uống hàng ngày sẽ có tác dụng làm giảm các triệu chứng co thắt dạ dày.
• Bánh mì: Bánh mì có tác dụng thấm hút acid dạ dày dư thừa rất tốt, hạn chế quá trình lên men của thức ăn và cải thiện tình trạng ợ chua một cách hiệu quả.
• Trái cây: Các loại trái cây như dưa hấu, đu đủ, chuối, táo có tác dụng rất tốt trong việc cải thiện chứng ợ chua bạn nên tăng cường sử dụng.

Bên cạnh đó, người bị ợ chua cũng nên hạn chế sử dụng các loại thực phẩm gây hại đến sức khỏe và khiến chứng ợ chua trở nên nghiêm trọng hơn như thực phẩm chứa nhiều acid, thực phẩm từ sữa, thức ăn cay nóng, thịt đỏ,…

Các biện pháp phòng tránh ợ chua hiệu quả

Ợ chua là một triệu chứng không nguy hiểm nhưng nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên, tái phát nhiều lần sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm ở dạ dày như viêm loét, xuất huyết,… Vì vậy, bạn cần phải có các biện pháp ngăn ngừa tình trạng ợ chua hiệu quả như:

• Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, ăn đúng giờ và nên chia thành nhiều bữa trong ngày, hạn chế tình trạng ăn quá no hoặc để bụng quá đói khiến lượng axit dạ dày tăng lên, gây ra hiện tượng ợ chua.
• Tăng cường bổ sung vào chế độ ăn uống các loại thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa như rau xanh và trái cây tươi, đặc biệt là các loại thực phẩm có khả năng kiểm soát lượng axit bên trong dạ dày như dưa hấu, trà xanh, táo,… Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm khó tiêu và thực phẩm làm tăng acid trong dạ dày như đồ cay nóng, đồ ăn chiên xào chứa nhiều dầu mỡ, socola,…
• Tránh xa đồ uống có cồn và chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,… Đây là nhóm thực phẩm gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và chức năng của hệ tiêu hóa.
• Không nên vừa nói vừa ăn hoặc là mở miệng khi nhai sẽ khiến không khí lọt vào khoang miệng quá nhiều, dễ dẫn đến tình trạng ợ hơi, ợ chua.
• Nên chú ý khi sử dụng các loại thuốc Tây để điều trị bệnh, sử dụng kháng sinh trong thời gian dài cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ợ chua.
• Tăng cường luyện tập thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe, thúc đẩy quá trình nhu động ruột giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, hạn chế được tình trạng ợ chua xảy ra. 
• Nếu bạn có cân nặng dư thừa nên tiến hành giảm cân để hạn chế gây áp lực lên thực quản, dẫn đến trào ngược dạ dày.
• Mặc quần áo thoải mái giúp quá trình tiêu hóa thức ăn diễn ra dễ dàng hơn, không nên mặc quần áo bó sát gây chèn ép lên cơ quan tiêu hóa.
• Luôn giữ cho tâm trạng thoải mái, cân bằng giữa thời gian làm việc và nghĩ ngơi, tránh làm việc quá sức dẫn đến tình trạng căng thẳng mệt mỏi. Điều này cũng sẽ ảnh hưởng không tốt đến chức năng của hệ tiêu hóa và gây ra hiện tượng khó tiêu.

Hy vọng với những thông tin về chứng ợ chua trên đây sẽ giúp bạn có thêm kiến thức để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình một cách hiệu quả. Nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên, bạn nên đến gặp bác sĩ tiến hành thăm khám, chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh để có biện pháp điều trị phù hợp nhất, ngăn ngừa các biến chứng gây ảnh hưởng đến sức khỏe.