Ăn nhiều chất xơ vẫn bị táo bón – Tác dụng ngược

Chất xơ trong rau mang lại nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe hệ tiêu hóa. Đặc biệt những ai mắc bệnh táo bón, đây có thể là hoạt chất giúp làm giảm và cải thiện triệu chứng bệnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp ăn nhiều chất xơ vẫn bị táo bón. Vậy, nguyên nhân nào gây nên vấn đề này? 

Cơ thể chúng ta cần cân bằng các nhóm chất dinh dưỡng bao gồm chất xơ, protein, khoáng chất, chất béo và vitamin,… để thực hiện tất cả các chức năng của nó. Trong đó, các chuyên gia khuyên người bị táo bón nên bổ sung nhiều chất xơ để cải thiện bệnh. Tuy nhiên, những lời khuyên này có thực sự mang lại hiệu quả?

Chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa 

Chất xơ là dạng carbohydrate không tiêu hóa trong thực vật. Hoạt chất này có thể tìm thấy tỏng tất cả các loại thực phẩm thực vật, bao gồm các loại hạt, rau củ và trái cây,…

Dựa vào độ hòa tan, chất xơ được phân thành hai loại chính, đó là:

• Chất xơ không hòa tan: Loại chất xơ này được tìm thấy chủ yếu ở rau, cám lúa mì và ngũ cốc
• Chất xơ hòa tan: Có nguồn gốc từ cám yến mạch, đậu lăng, đậu xanh, đậu Hà Lan và một số loại trái cây, rau khác.

Điều này có nghĩa là trong tất cả các loại thực phẩm giàu chất xơ đều có chứa một hỗn hợp chất xơ hòa tan và không hòa tan ở các tỷ lệ khác nhau.

Mặc dù cơ thể không thể tiêu hóa chất xơ nhưng việc bổ sung đầy đủ hoạt chất này sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Khi đó, sự lên men của một số loại chất xơ hòa tan sẽ tạo prebiotic trong ruột già, giúp tăng số lượng vi khuẩn tốt. Vì vậy giúp hệ đường ruột được bảo vệ và khỏe mạnh hơn.

Chưa kể đến, chất xơ không hòa tan còn có tác dụng làm tăng kích thước phân. Bên cạnh đó, chất xơ hòa tan giúp hấp thụ nước và tạo thành một chất giống gel. Do đó, giúp phân mềm và trơn tru hơn, di chuyển nhanh hơn qua đường ruột, từ đó dễ dàng đẩy ra ngoài hơn.

Chính nhờ những tác dụng tuyệt vời này, chất xơ giúp cải thiện sức khỏe, đồng thời làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường loại 2 và bệnh béo phì. Vì vậy, các chuyên gia luôn khuyến khích bổ sung chất xơ cho cơ thể đều đặn mỗi ngày để cải thiện sức khỏe và giảm nguy cơ mắc bệnh.

Chất xơ giúp làm giảm chứng táo bón ở nhiều người

Chất xơ không chỉ giúp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến tim mạch, béo phì mà còn giúp hỗ trợ cải thiện triệu chứng táo bón ở nhiều người. Theo các nghiên cứu cho biết, chất xơ có vai trò tương đương như thuốc nhuận tràng thường dùng để giảm táo bón ở trẻ em. Bởi bổ sung chất xơ đều đặn mỗi ngày sẽ giúp tăng khối lượng phân trong ruột già và giúp tống xuất phân ra ngoài dễ dàng hơn. Do đó, các chuyên gia khuyên người bị táo bón nên cung cấp đầy đủ chất xơ cho cơ thể.

Tại sao ăn nhiều chất xơ vẫn bị táo bón?

Về lý thuyết, ăn nhiều chất xơ giúp cải thiện và ngăn ngừa tình trạng táo bón ở người bệnh. Tuy nhiên, trên thực tế, không phải ai bổ sung chất xơ cũng giúp khắc phục bệnh. Bởi theo một số nghiên cứu cho biết, chất xơ chỉ có tác dụng hiệu quả trong việc tăng số lần đi tiêu nhưng không giúp làm giảm triệu chứng của táo bón như tích khí, đầy hơi hoặc phân cứng, đau. Nguyên nhân chính gây nên chứng táo bón chính là do cơ thể thiếu hụt magie.

Vì vậy, ở một số người bị táo bón mà nguyên nhân gây bệnh không phải do thiếu chất xơ, việc ăn quá nhiều chất xơ không những không giúp cải thiện triệu chứng mà còn khiến bệnh trở nên tồi tệ hơn. Đặc biệt là đối với những người bị táo bón vô căn mãn tính hoặc táo bón do mắc phải hội chứng ruột kích thích, nếu tiêu thụ nhiều chất xơ có thể khiến bệnh thêm nặng. Do đó, đối với các trường hợp này, người bệnh nên giảm chất xơ để giảm triệu chứng táo bón.

Nên ăn bao nhiêu chất xơ mỗi ngày?

Theo các nhà khoa học cho biết, việc tiêu thụ lượng chất xơ lớn có thể giúp chống đỡ lại các căn bệnh mãn tính như tiểu đường loại 2, ung thư đại tràng, tim mạch vành và ung thư vú. Bên cạnh đó, bổ sung hoạt chất này cho cơ thể đều đặn mỗi ngày giúp giảm nhanh triệu chứng táo bón, đồng thời giúp kiểm soát trọng lượng cơ thể hiệu quả. 

Tuy nhiên, mỗi cơ thể sẽ có mức tiêu thụ chất xơ khác nhau. Điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Thông thường, nam giới nên ăn khoảng 38 gram chất xơ mỗi ngày, còn phụ nữ nên ăn khoảng 25 gram. Ở những người có nồng độ sắt thấp, mức tiêu thụ chất xơ ở họ có thể giảm xuống. Nguyên nhân là do các hợp chất phytates có trong thực phẩm thực vật có thể gây cản trở quá trình hấp thụ sắt trong máu. Do đó, để việc sử dụng chất xơ mang lại tác dụng hữu ích, người bị táo bón nên tham khảo ý kiến bác sĩ về liều lượng phù hợp trước khi sử dụng.

Các loại thực phẩm giàu chất xơ giúp thoát khỏi táo bón

Nếu người bệnh bị táo bón do thiếu chất xơ, việc bổ sung các loại trái cây, rau xanh và ngũ cốc trong chế độ ăn chính là giải pháp giúp giảm nhanh triệu chứng bệnh. Dưới đây là một số thực phẩm chứa chất xơ hòa tan và không hòa tan, người bệnh có thể tham khảo và bổ sung vào khẩu phần ăn hàng ngày để cải thiện bệnh.

Thực phẩm giàu chất xơ hòa tan:

• Hạt lanh
• Yến mạch
• Lúa mạch
• Lúa mạch đen
• Rau củ
• Đậu

Thực phẩm giàu chất xơ không hòa tan:

• Ngũ cốc
• Trái cây
• Rau quả
• Các loại hạt

Hạt lanh là thực phẩm giàu chất xơ đã được chứng minh là có hiệu quả đối với bệnh táo bón do hội chứng ruột kích thích gây ra. Vì vậy, để cải thiện bệnh, người bệnh nên thử uống 1 muỗng cà phê dầu mỗi ngày. Sau đó có thể tăng dần liều lên 2 muỗng trong ngày.  

Ngoài các thực phẩm này ra, bệnh nhân cũng có thể ăn mận khô để giúp giảm táo bón. Loại quả này được xem như thuốc nhuận tràng tự nhiên, chứa nhiều chất xơ và đường sorbitol, giảm nhanh triệu chứng khó chịu, đầy bụng do táo bón gây nên. Liều lượng dùng mận khô hiệu quả ở mỗi người là khoảng 50 gram, tương đương 7 cái mận cỡ trung bình. Tuy nhiên, người bị táo bón do hội chứng ruột kích thích không nên sử dụng mận khô. Bởi chúng có thể khiến tình trạng bệnh thêm trầm trọng.