Trẻ sơ sinh 1-6 tháng tuổi bị táo bón – Điều mẹ cần biết

Trong 6 tháng đầu đời, trẻ rất dễ bị táo bón. Một số trường hợp dễ dàng chữa khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, một số trường hợp khác thì cần đến phẫu thuật. Dưới đây là những điều mẹ cần biết khi trẻ sơ sinh 1-6 tháng tuổi bị táo bón.

Trẻ dưới 1 tháng tuổi bị táo bón

Trẻ dưới 1 tháng tuổi đi ngoài thế nào là bình thường?

Từ lúc sinh ra đến ngày thứ 3, phân của trẻ sẽ có màu tối và hơi sệt. Người ta còn gọi đây là phân su. Nếu bé bú sữa mẹ, sau vài ngày, phân sẽ mềm và có màu sáng hơn. Trường hợp bé dùng sữa công thức thì phân sẽ nặng mùi, màu tới và cứng hơn.

Dưới 1 tháng tuổi, trẻ đi ngoài khá nhiều lần. Giao động từ 2-5 lần trong 1 ngày. Nếu dùng sữa công thức thì số lần đi ngoài của bé sẽ ít hơn so với dùng sữa mẹ. Ngoài ra, trường hợp bé đi ngoài dưới 2 lần/ 1 ngày nhưng phân vẫn mềm và cân nặng vẫn tăng đều thì không phải mắc chứng táo bón.

Trường hợp bé đi ngoài ít hơn 2 lần/1 ngày, thậm chí 2-3 ngày mới đi ngoài một lần có thể xem là dấu hiệu của táo bón khi phân vón cục cứng, bé khó chịu, chán bú sữa mẹ, bụng phình to và cứng.

Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi bị táo bón

Đa số các trường hợp bị táo bón trong giai đoạn dưới 1 tháng tuổi đều có nguyên nhân do trẻ bú sữa mẹ không đủ, chế độ dinh dưỡng của mẹ không hợp lý hoặc do dùng sữa công thức không phù hợp.

Mặt khác, thời tiết cũng là một trong những yếu tố tác động đến hoạt động hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh. Theo đó, các cuộc khảo sát đã chứng minh thời tiết nóng nực cũng góp phần vào tình trạng táo bón ở trẻ. Bởi lúc này cơ thể trẻ cần rất nhiều nước. Nhưng đôi khi sữa mẹ lại không đáp ứng đủ lượng nước cần thiết.

Ngoài ra, một số ít trường hợp trẻ sơ sinh bị táo bón có nguyên nhân từ bệnh lý. Tiêu biểu là bệnh phình đại tràng hoặc suy tuyến giáp. Tuy nhiên, với sự tiến bộ khoa học kỹ thuật, các bệnh này thường được phát hiện trong 48 giờ sau sinh.

Những việc mẹ cần làm khi trẻ dưới 1 tháng tuổi bị táo bón

• Cho bé bú nhiều

Mẹ hãy tăng cữ cho bé bú. Bên cạnh đó, để đảm bảo chất lượng sữa, mẹ cần lưu ý lại chế độ dinh dưỡng của mình. Hãy bổ sung thêm nhiều chất xơ từ rau củ quả tươi. Ngoài ra, cả mẹ và bé đều cần phải uống nhiều nước để hỗ trợ hoạt động cho hệ tiêu hóa.

Mặt khác, nếu bé dùng sữa công thức thì mẹ nên thử đổi loại sữa khác. Hãy chú ý thành phần trong sữa. Tốt nhất là tham khảo ý kiến bác sĩ xem loại sữa đó có gây khó khăn cho hệ tiêu hóa của bé hay không. 

• Massage bụng và cho bé vận động nhẹ nhàng

Mẹ hãy để bé nằm ngửa và di chuyển chân bé nhẹ nhàng với động tác như chạy xe đạp. Tiếp đó, hãy dùng ngón tay ấn và xoa nhẹ bên trái rốn của bé. Duy trì động tác này trong khoảng 3 phút. Mỗi ngày nên làm 2 lần.

• Đến bác sĩ ngay nếu trẻ táo bón nhiều ngày không khỏi

Nếu đã thực hiện các biện pháp trên nhưng tình trạng táo bón của bé vẫn không thuyên giảm. Bạn nên nhanh chóng đưa bé đến cơ sở y tế để kiểm tra. Bởi rất có thể nguyên nhân gây táo bón ở trẻ là do một bệnh lý nào đó.

Trẻ 2 tháng tuổi bị táo bón

Nguyên nhân trẻ 2 tháng tuổi đi ngoài ít

Một số bậc phụ huynh cảm thấy lo lắng khi trước đó trẻ đi ngoài trung bình 3-4 lần/1 ngày nhưng sang tháng thứ 2 chỉ đi ngoài 2-3 lần/1 ngày, thậm chí chỉ 1 lần. Tuy nhiên, điều này là hoàn toàn bình thường. 

Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp các bậc phụ huynh bớt lo lắng hơn. Thực tế, số lần đi cầu của bé giảm không có nghĩa là bé bị táo bón. Đa số các trường hợp này có nguyên nhân do hệ tiêu hóa của bé đã hoạt động hiệu quả. Chất dinh dưỡng từ sữa sẽ được hấp thu tốt hơn. Do đó, lượng phân và cả tần suất đi ngoài cũng giảm hẳn.

Tuy nhiên, đôi khi điều này không phải lúc nào cũng là dấu hiệu tích cực. Một số trường hợp khác là do lượng sữa bé hấp thu không đáp ứng đủ nhu cầu. Nguyên nhân có thể đến từ chất lượng sữa hoặc từ chính cơ thể bé. Khi đó, sẽ sẽ mắc chứng táo bón.

Điều mẹ cần lưu ý khi trẻ 2 tháng tuổi bị táo bón

Trẻ dưới 2 tháng tuổi đi ngoài ít sẽ không có gì đáng lo nếu bé vẫn vui chơi và tăng cân bình thường. Ngược lại, nếu trẻ đi ngoài ít và kèm với đó là các biểu hiện khó chịu (hay quấy khóc, đầy bụng, biếng ăn và sụt cân) thì đó là dấu hiệu của tình trạng táo bón.

Khi trẻ dưới 2 tháng tuổi táo bón, ngoài việc áp dụng các biện pháp như đã trình bày ở trên, mẹ cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ biện pháp nào khác. Trong đó có thụt hậu môn. Bởi việc này có thể gây nhiễm trùng đường tiêu hóa. Ngoài ra, mẹ cũng đừng tự ý cho trẻ dùng thuốc. Đa số các loại thuốc chữa táo bón trên thị trường đều có chống chỉ định dùng cho trẻ sơ sinh.

Trẻ 3 tháng tuổi bị táo bón

Ở giai đoạn này, các động tác vặn mình hoặc mặt bé bị đỏ khi đi ngoài có thể khiến nhiều người nghĩ rằng trẻ bị táo bón. Tuy nhiên, điều này khá bình thường. Bởi lúc này bé đang dần trở nên hiếu động và phản ứng nhiều hơn với môi trường xung quanh.

Nếu trẻ đi ngoài ít hơn 3 lần/1 tuần và kèm theo đó là tình trạng chán ăn và đầ bụng thì mẹ nên đến cơ sở y tế để tìm ra nguyên nhân. Bên cạnh đó, mẹ hãy áp dụng các cách chăm trẻ bị táo bón như đã trình bày ở trên.

Trẻ 4 tháng tuổi bị táo bón

Trẻ 4 tháng tuổi và 5 ngày không đi ngoài là tình trạng khá thường gặp. Điều này khiến cho nhiều bậc phụ huynh lo lắng. Tuy nhiên, vấn đề sẽ không có gì đáng lo ngại nếu bé không quấy khóc hoặc sụt cân. Ngược lại, mẹ cần đưa bé đi khám ngay. Bởi rất có thể bé bị tắc ruột hoặc lồng ruột.

Khi trẻ đến giai đoạn này, mẹ có thể sử dụng phương pháp thụt hậu môn để giúp bé đi ngoài dễ hơn. Tuy nhiên, phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện. Nếu không biết cách, đừng lấy bé ra để “thử tay nghề”. Tốt nhất, bạn nên nhờ cơ sở y tế thực hiện để tránh nguy cơ viêm nhiễm hậu môn của trẻ.

Trẻ 5 tháng tuổi bị táo bón

Đa số các trường hợp bị táo bón trong giai đoạn 5 tháng tuổi là do trẻ bị mất nước. Lúc này, trẻ sẽ thích được vui chơi hơn là bú sữa mẹ. Bên cạnh đó, sữa mẹ cũng đã loãng và không còn giàu dưỡng chất như trước nữa.

Các nguyên nhân từ những bệnh lý có tính chất di truyền khó gặp ở giai đoạn này. Bởi nếu mắc bệnh thì đường tiêu hóa chắc chắn bị ảnh hưởng và nó sẽ biểu hiện rõ trong giai đoạn 3 tháng đầu đời của trẻ.

Chính vì, việc mẹ cần quan tâm là tập trung vào chế độ ăn uống của mình và bé. Chú ý bổ sung thêm thực phẩm giàu chất xơ và uống nhiều nước. Bên cạnh đó, hãy massage bụng bé nhẹ nhàng. Ngoài ra, nếu trẻ sơ sinh táo bón lâu ngày, mẹ phải đưa bé đến gặp bác sĩ. Dù các nguyên nhân từ bệnh lý khá hiếm gặp trong giai đoạn này nhưng mẹ không nên chủ quan.

Trẻ 6 tháng tuổi bị táo bón

Các nguyên nhân gây táo bón ở trẻ 6 tháng tuổi cũng tương tự như trẻ 5 tháng tuổi. Nhưng xét về tỷ lệ dễ mắc táo bón thì trẻ 6 tháng tuổi dễ bị hơn. Bởi đây còn là giai đoạn trẻ bắt đầu ăn dặm. Dạ dày bé còn non và có thể chưa quen với việc xử lý các chất dinh dưỡng trong thức ăn.

Bên cạnh đó, bé hoạt động nhiều cũng đồng nghĩa với việc cần nhiều nước hơn. Đa số các bậc phụ huynh không chú trọng bổ sung nước mà chỉ tập trung vào tăng chế độ ăn uống nhiều củ quả. Kết quả là tình trạng táo bón sẽ nặng hơn. Bởi khi mất nước, cơ thể bé sẽ tự động hấp thu nước từ bất cứ nguồn nào. Và điều này vô tình làm cho phân cứng, khó thải ra ngoài.

Sự phát triển về hình thể lẫn trí não của bé sẽ bị ảnh hưởng nếu bị táo bón kéo dài trong giai đoạn 6 tháng đầu đời. Do đó, bên cạnh những lưu ý chung, mẹ cần phải thay đổi thực đơn khi trẻ ăn dặm bị táo bón. Ngoài ra, trong giai đoạn này, mẹ có thể cho bé dùng men tiêu hóa. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng. Bởi men tiêu hóa có bản chất rất khác men vi sinh mà nhiều người vẫn dùng hằng ngày.

Lời khuyên của các chuyên gia khi trẻ sơ sinh 1-6 tháng tuổi bị táo bón

Trẻ sơ sinh 1-6 tháng tuổi bị táo bón là do hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện và còn rất yếu. Cách xác định bé bị táo bón không chỉ phụ thuộc vào số lần đi ngoài hay lượng phân bé thải ra mà còn tùy vào biểu hiện của bé trước và sau khi đi ngoài.

Trung bình, với trẻ nhỏ hơn 6 tháng tuổi thì số lần đi ngoài giao động từ 1-2 lần/1 ngày. Trong khi đó, một vài trẻ sẽ đi ngoài 3-4 lần/ 1 ngày hoặc chỉ 1 lần/ 1 ngày. Điều này sẽ không đáng lo ngại nếu bé không quấy khóc, ngủ ngon và tăng cân đều.

Đối với trẻ bú mẹ

Chế độ dinh dưỡng hằng ngày của người mẹ ảnh hưởng nhiều đến việc trẻ có bị táo bón hay không. Do đó, mẹ cần bổ sung thực phẩm nhiều chất xơ, hạn chế đồ cay nóng và nhiều dầu mỡ. Ngoài ra, cả mẹ và bé cần chú ý bổ sung đủ lượng nước hằng ngày.

Đối với trẻ sử dụng sữa công thức

Tình trạng táo bón sẽ dễ mắc phải hơn. Nhất là trong 1-2 tuần đầu sau sinh. Lý do là sữa công thức ít chất xơ và có lượng đạm cao. Do đó, khi chọn sữa công thức cho bé, mẹ nên chọn sữa có nhiều lactose nếu trẻ bị khó tiêu.

Khi trẻ bước vào giai đoạn ăn dặm

Mẹ nên chú ý thêm rau củ quả tươi vào khẩu phần ăn hằng ngày của bé. Nên ưu tiên rau mồng tơi, rau đay hoặc rau ngót khi bé bị táo bón. Bên cạnh đó, hãy cho bé uống nhiều nước hơn. Bởi trong giai đoạn này, bé rất hiếu động.

Trường hợp dùng thuốc

Trừ trường hợp mắc những bệnh lý đặc biệt, mẹ có thể sử dụng thuốc chữa táo bón khi cho trẻ bú. Một số loại thuốc chữa táo bón được chỉ định dùng trong trường hợp mẹ cho con bú là sorbitol và lactulose. Liều lượng thuốc có thể được tăng dần nếu hiệu quả chữa trị không đáp ứng. Tuy nhiên, mẹ đừng nên tự ý mua thuốc dùng mà không tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Bên cạnh đó, các loại thuốc xổ dùng trực tiếp cho bé cũng không được tự ý mua mà chưa có đơn. Kể cả việc dùng thuốc xịt hoặc bôi hậu môn bé bằng gel cũng cần hỏi bác sĩ trước khi thực hiện.

Thông thường, việc dùng thuốc cho trẻ có thể kéo dài từ 3-4 tuần liên tục thì hệ tiêu hóa mới trở lại bình thường. Khi các triệu chứng táo bón dần thuyên giảm, liều lượng thuốc cũng sẽ giảm. Và điều này sẽ được bác sĩ quyết định. Nhiệm vụ của mẹ là tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ và uống thuốc hoặc cho trẻ uống thuốc đúng liều lượng, thời điểm.

Trên đây là toàn bộ chia sẻ và gợi ý cách xử lý, điều trị táo bón cho trẻ sơ sinh từ 1 – 6 tháng tuổi. Hi vọng đã giúp mẹ có thêm những kiến thức hữu ích để chăm sóc sức khỏe cho con.