Các loại men tiêu hóa cho trẻ em và cách sử dụng đúng

Khi trẻ gặp các vấn đề về đường ruột và dạ dày, đa số các bậc phụ huynh sẽ mua men tiêu hóa cho trẻ dùng dù không thật sự hiểu rõ về các loại loại men tiêu hóa này. Việc chưa tìm hiểu kỹ cách sử dụng có thể khiến trẻ bị lệ thuộc và phản tác dụng.

Phân biệt men tiêu hóa và men vi sinh

• Men tiêu hóa

Người ta thường nhầm lẫn men tiêu hóa và men vi sinh là một. Tuy nhiên, đây là 2 loại hoàn toàn khác nhau từ thành phần đến công dụng. Việc nhầm lẫn dẫn đến sử dụng sai cách, khiến cho hệ tiêu hóa của bé thêm trầm trọng. Tai hại hơn là khiến trẻ bị phụ thuộc vào các loại men tiêu hóa suốt đời.

Bản chất của men tiêu hóa là enzyme, dùng để phân giải thức ăn và hấp thu chất dinh dưỡng. Các men này thường do các tuyến tiêu hóa của cơ thể bài tiết ra. Tiêu biểu như tuyến nước bọt, tuyến dạ dày, tuyến tụy, tuyết ruột…

Khi cơ thể bé còn nhỏ, sức đề kháng yếu nên rất dễ bị thiếu hụt các loại men tiêu hóa cần thiết. Điều này có thể khiến trẻ bị viêm teo ruột kéo dài, tiêu chảy kéo dài, suy dinh dưỡng nặng và xơ nang tuyến tụy… Để không xảy ra những tình trạng này, bé cần được bổ sung men tiêu hóa kịp thời.

• Men vi sinh

Men vi sinh còn được gọi là probiotic – là chế phẩm vi sinh chứa các loại vi khuẩn có lợi. Các lợi khuẩn này chỉ có tác dụng khi vào đường ruột nhằm bù đắp lại sự cân bằng vi khuẩn đường ruột.

Các loại men vi sinh được bán nhiều trên thị trường hiện nay là: antibio, probio, bioacimin, lactomin… Khác với men tiêu hóa, men vi sinh được chỉ định cho trường hợp rối loạn khuẩn đường ruột gây tiêu chảy, khó tiêu, đi phân sống và trướng bụng…. 

Nói một cách dễ hình dung hơn, trong hệ tiêu hóa có 3 nhóm vi khuẩn chính: loại có hại, loại có lợi và loại cơ hội. Những vi khuẩn có lợi sẽ tạo thành lớp hàng rào bảo vệ đường ruột, tránh sự tấn công của vi khuẩn có hại. Bên cạnh đó, vi khuẩn có lợi còn giúp hệ tiêu hóa sản xuất một số enzym (men tiêu hóa) để hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn.

Các loại men tiêu hóa

Không phải tất cả các men tiêu hóa (enzym) đều có thể được bào chế được. Thường các enzym của dạ dày, nước bọt và tụy sẽ được bào chế để hỗ trợ tiêu hóa. Trên thị trường hiện nay có các loại men tiêu hóa như:

• Men sữa

Thành phần chính của men sữa là caseinogen (Lact – ferment renin) và ion Ca++. Hai hợp chất này kết hợp với nhau sẽ phân giải protein của sữa thành dạng kết tủa. Phần lỏng được gọi là nhũ thanh và được đưa xuống ruột non. Chính nhờ điều này, dạ dày của bé có thể tiếp nhận thể tích sữa lớn hơn dung tích của nó.

• Men tiêu hóa protein

Những bé gặp vấn đề về đường ruột thường được chỉ định sử dụng men tiêu hóa protein. Loại men này giúp cơ thể phân giải protein trong thức ăn thành axit amin có lợi cho đường ruột. Nhờ đó, cơ thể không bị tình trạng rối loạn tiêu hóa.

• Men tiêu hóa Lipid

Có tác dụng phân giải gần như hoàn toàn triglycerid (một loại chất béo có trong thức ăn). Điều này giúp cơ thể kiểm soát các vấn đề về tim mạch, đái tháo đường và béo phì.

• Men tiêu hóa glucid

Loại men này có tác dụng phân giải và chuyển hóa tinh bột chín và tinh bột sống thành maltose và glucose. Bổ sung men tiêu hóa này giúp cơ thể có một hệ tiêu hóa và đặc biệt là đường ruột khỏe mạnh.

Sử dụng men tiêu hóa đúng cách

Trước khi sử dụng men tiêu hóa cho trẻ, các bậc phụ huynh cần có kiến thức phân biệt các loại men tiêu hóa, đặc biệt là không được nhầm lẫn với men vi sinh. Chỉ nên dùng men tiêu hóa cho trường hợp các tuyến tiêu hóa của trẻ bị tổn thương và giảm bài tiết gây thiếu men tiêu hóa. 

Việc sử dụng sai cách và lạm dụng men tiêu hóa sẽ khiến các tuyến tiêu hóa trong cơ thể bị ức chế, giảm hoạt động và dần bị teo lại. Hậu quả của tình trạng này là bé bị lệ thuộc cả đời vào men tiêu hóa. Không thể ăn hoặc tiêu hóa được thức ăn nếu không có men tiêu hóa bổ sung từ bên ngoài.

Men tiêu hóa được bổ sung từ bên ngoài cũng giống như một loại thuốc. Và đã là thuốc thì cần có sự chỉ định của bác sĩ. Tự ý dùng khi chưa hiểu biết sẽ gây phản tác dụng hoặc chịu nhiều tác dụng phụ.

Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng men tiêu hóa:

• Thời gian sử dụng không nên quá 10 – 15 ngày mỗi đợt.
• Không dùng lúc đói, nên dùng sau khi ăn khoảng 2 tiếng đồng hồ.
• Không dùng khi bị viêm tụy, viêm loét dạ dày và tiêu chảy.
• Chỉ dùng cho trường hợp giảm tiết dịch men tiêu hóa.
• Không dùng cho trẻ dưới 6 tháng tuổi.

Men tiêu hóa không phải là thuốc chữa tiêu chảy và biếng ăn

Mặc dù các loại men tiêu hóa là “công cụ: đắc lực hỗ trợ hệ tiêu hóa hấp thu chất dinh dưỡng, nhưng đây không phải là thuốc chữa tiêu chảy hoặc chứng biếng ăn ở trẻ nhỏ.

Khi trẻ mắc chứng tiêu chảy hay biếng ăn, việc đầu tiên là ba mẹ tìm ra nguyên nhân. Có thể do thức ăn, cách chế biến hoặc cách sinh hoạt của trẻ nhỏ. Đặc biệt là khi trẻ bị tiêu chảy, việc dùng kháng sinh cũng hết sức thận trọng và chỉ dùng khi thật sự cần thiết để tránh nhiễm trùng đường ruột.

Nhiều người nghĩ rằng men tiêu hóa chứa nhiều lợi khuẩn sẽ giúp con chống lại chứng tiêu chảy hay biếng ăn. Đó là quan niệm hoàn toàn sai lầm và gây nguy hiểm cho trẻ. Đáng lưu ý hơn, nhiều phụ huynh không phân biệt được các loại men tiêu hóa và men vi sinh, cứ tưởng hai loại này là một rồi cho trẻ uống vô tội vạ có thể gây nhiễm khuẩn vào máu, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng trẻ.

Thế nên, trước khi cho trẻ dùng các loại men tiêu hóa hay men vi sinh, các bậc phụ huynh cần có kiến thức phân biệt hai hai loại này để sử dụng đúng cách. Khi dùng đúng cách, bé sẽ có hệ tiêu hóa khỏe mạnh, ăn ngon và nhanh lớn.